شرح دو روایت از امام جعفر صادق(ع) از زبان آیت الله جوادی آملیروایتی از وجود مبارک امام صادق(ع) در رابطه با ویژگی های انسان مؤمن در تحف العقول هست که فرمودند: مؤمن وقتی مؤمن است که وقتی گفت من بنده خدا هستم ببیند خدا چه گفته و سنّت پروردگارش را انجام بدهد و همچنین سنّتی از پیغمبر و امام نیز در او باشد.
ایشان کتمان سرّ را یکی از وظایف مومنان دانستند و فرمودند: سنّت خدا این است که هر چند «عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ» است اما غیب و اسرارش، باعث نمی شود راز دیگران را برای همه بگوید، لذا انسان هم باید راز و اسرار خود و مملکت را، اسرار خانواده و دوستان را حفظ کند و رازدار باشد چرا که کتمان غیب از کارهای خداست «فَلاَ یُظْهِرُ عَلَی غَیْبِهِ أَحَداً».
بنابراین انسان حق ندارد اسرار دوستش را برای دیگران بازگو نماید و از اینجا معلوم می شود اسرار مهم را به طریق اُولی نمی توان منتقل کرد. این یکی از بیانات نورانی امام صادق(سلام الله علیه) است که فرمود: کتمان سرّ، یکی از وظایف اصلی مؤمنان است و باید به اخلاق الهی متخلِّق شد: «تخلّقوا باخلاق الله تعالی».
دوری از جنگ و خونریزی با بهره گیری از دو بال دین و عقل
امام صادق(ع) فرمودند: «علم یک بال است و دین بال دیگر و جامعه باید با این دو بال پرواز بکند چرا که یکی اندیشه خوب و دیگری انگیزه خوب بهمراه می آورد.» لذا انسان باید با اندیشه و انگیزه جمعاً حرکت کند تا نه راه کسی را ببندد و نه بیراهه برود.
عده‌ای دین دار بی عقل و بی علم بودند که دیروز گالیله را تهدید به سوزاندن کردند و امروز قرآن کریم را در کلیسا می سوزانند این نتیجه دینِ بی عقل است. براستی چه کسی گالیله را به جُرم اینکه گفت زمین حرکت می کند تهدید به سوزاندن کرد؟ قرآن کریم که نور طیّب و طاهر است را چه کسی می سوزاند؟ همین کلیسا می سوزاند. اگر دین باشد ولی خردمداری، عقل، درایت و هوش نباشد این یا تفتیش عقاید تشکیل می دهد یا قرآن را می سوزاند یا آن دانشمند را تهدید به سوزاندن می کند. بنابراین علمِ بی‌عقل و دین یا جنگ جهانی اول را راه اندازی می کند یا جنگ جهانی دوم را. فاصله جنگ جهانی اول و دوم تقریباً سی، چهل سال بود که حدود هشتاد میلیون نفر را به قتل رساندند.
مرحوم کلینی(رضوان الله علیه) در روایتی نقل می کند که در عصر امام صادق علیه السلام دو گروه با هم مشغول جنگ بودند و در زمان جنگ خرید و فروش اسلحه هم بازار سودآوری دارد و هر دو هم اهل باطل بودند؛ شیعه ای آمد حضور امام صادق(سلام الله علیه) و عرض کرد: یابن رسول الله! اینها هر دو اهل باطل اند و خرید و فروش سلاح هم الآن سودآور است ما به اینها اسلحه بفروشیم یا نفروشیم؟ حضرت با یک جمله کوتاه سه مطلب فرمودند: «بعهما ما یَکنُّهُما» بله بفروشید (یک) به هر دو گروه بفروشید (دو) اما فقط سلاح دفاعی بفروشید (سه).
یعنی شمشیر، نیزه، دشنه و خنجر نفروشید بلکه خُود و سپر و چکمه و اینها که سلاح دفاعی است بفروشید. این دین است که نمی گذارد کشتن و خونریزی رواج پیدا کند. مگر خونریزی فضیلت است؟ مگر آدم کشی به جایی می رسد؟ اینکه حقد و کینه را بیشتر می کند! لذا این می شود دین، این می شود رئیس مذهب، این جلوی خونریزی را می گیرد این حرف جهانی است.
