به گزارش کیاپرس به نقل از مهر، بناھای تاریخی در طول زمان بر اثر گرما، سرما و رطوبت بیش از حد، آرام آرام رو به فرسایش می روند از این روضروری است برای حفظ و نگھداری آن، اقدام به مرمت و بازسازی و مقاوم سازی بنا کرد.

ساختمان دادگستری گرگان یکی از بناهای تاریخی است که در سال 1315 ساخته شده است. نمای بیرونی و معماری بنا برابر با معماری آن زمان ساخته شده که با مرمت های نادرست اکنون خیلی شبیه به یک بنای تاریخی متعلق به دوره پهلوی اول نیست.

الگوی معماری نمای ساختمان دادگستری گرگان باید رعایت شود

یک کارشناس ارشد مرمت و احیای بنای تاریخی از روند مرمت این بنا توسط دادگستری گرگان انتقاد کرد و به خبرنگار مهر، گفت: معماری نمای پهلوی این ساختمان یک الگوی خاصی داشته که باید آنها رعایت می شد.

فرامرز واحدی با بیان اینکه نمای سنگ با مصالح و هویت اصلی این بنا کاملا ناسازگار است، افزود: باید بر اساس ضوابطی که در محدوده بافت های تاریخی برای بنای تاریخی داده شده کار مرمت و بازسازی آن صورت بگیرد.

وی تصریح کرد: طبق بند 11 ماده 3 اساسنامه میراث فرهنگی که مصوب مجلس شورای اسلامی است، ذکر شده که اجرای هرگونه پروژه های عمرانی، تفصیلی، جامع و هادی در محدوده بافت های تاریخی در عرصه بناهای تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، تایید نهایی آن با سازمان میراث فرهنگی است.

این مدرس دانشگاه ضمن تاکید بر اینکه عرصه تاریخی ضوابط قوانین و معیارهایی دارد که باید رعایت شود، اظهار کرد: در محدوده اثر تاریخی یک ضوابط مشخص شده ای دارد؛ برای عرصه و حریم این اثر تاریخی، اقدامی که دادگستری انجام می دهد یک نوع مداخله در عرصه تاریخی است و باید بر اساس ضوابط میراث فرهنگی اعمال شود.

این کارشناس مرمت با بیان این نکته که آثار تاریخی ضوابط مشخص شده دارند، افزود: هرگونه مداخله در عرصه ممنوع است و باید به تایید میراث فرهنگی برسد؛ برای اجرای هر طرحی باید نقشه های آن مورد تایید میراث فرهنگی قرار بگیرد.

به گفته واحدی، وقتی بنا ثبت آثار ملی می شود، بخش مرمت، حفاظت و نگهداری، مطالعه و پژوهش آن بر عهده میراث فرهنگی است و اگر در این بین اشخاص حقوقی یا حقیقی قصد اجرای پروژه ای را داشته باشند نیاز به تایید میراث فرهنگی است.

بخش مرمت، حفاظت و نگهداری، مطالعه و پژوهش آثار ملی بر عهده میراث فرهنگی است و اگر در این بین اشخاص حقوقی یا حقیقی قصد اجرای پروژه ای را داشته باشند نیاز به تایید میراث فرهنگی است.

این کارشناس ارشد مرمت و احیای بنای تاریخی خاطر نشان کرد: در بافت تاریخی حتی برای بناهایی که ثبت آثار ملی نیستند هم باید برای بازسازی و بهسازی آن، شهرداری از میراث فرهنگی استعلام گرفته و نقشه های بنا را میراث فرهنگی تایید کند، اتفاقی که در مرمت ساختمان دادگستری نیافتاده است.

مرمت ساختمان دادگستری خلاف ضوابط مرمت است

وی مرمت ساختمان دادگستری را خلاف ضوابط مرمت دانست و گفت: درمرمت ساختمان های قدیمی سنگ نما نداریم، به عبارتی کسانی که در بناها سنگ نما استفاده کردند، خلاف انجام داده اند.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: طبق قوانین بناهای تاریخی در مرمت و بهسازی باید به نمای اولیه خود نزدیک شوند یعنی اگر برای بنایی یک آجر بخواهید جابه جا کنید باید با طرح و بر اساس مشاهدات شفاهی و کتبی باشد.

وی ضمن یادآوری این نکته که برای این ساختمان اسناد مکتوب نداشته ایم تا برای مرمت به آنها مراجعه شود، افزود: میراث شفاهی تایید کرده که این بنا متعلق به زمان پهلوی بوده و مشخص شده که این سازه از چه معماری برخوردار است؛ اگر قرار باشد که نما به شرایط اولیه خود برگردد باید با مطالعه و طرح این کار صورت بگیرد که آن هم با تایید میراث فرهنگی خواهد بود.

یک ﮐﺎرﺷﻨﺎس ارشد ﻣﻌﻤﺎری در توضیح مرمت این بنا به خبرنگار مهر، گفت: ساختمان دادگستری گرگان ثبت در فهرست آثار تاریخی ملی است و با خانه های تاریخی مانند سیدی، یحیی که صرفا خانه تاریخی ثبت نشده بود، متفاوت است.

حسین کتولی افزود: برای مرمت بنایی که ثبت شده بدون مجوز میراث فرهنگی نمی توان کاری انجام داد. حتی طرح مرمت بنا را هم میراث فرهنگی باید ارائه بدهد.

اين پژوهشگر و كارشناس معماري ادامه داد: آنگونه که شنیده شده دادگستری برای مرمت بنا استعلام کرده اما میراث فرهنگی پاسخ درستی در زمان مقرر نداده است، بر همین اساس دادگستری کار مرمت خود را آغاز کرده است.

دلیل اصلی این تخلف کاهلی میراث فرهنگی بوده است؛ اگر میراث فرهنگی برای 300 بنای تاریخی بافت که ثبت نیست نمی تواند کاری انجام دهد برای آثار ثبت شده باید دغدغه داشته باشد.

وی با تاکید بر این نکته که دادگستری قاعدتا تخلف انجام داد، گفت: دلیل اصلی این تخلف کاهلی میراث فرهنگی بوده است؛ اگر میراث فرهنگی برای 300 بنای تاریخی بافت که ثبت نیست نمی تواند کاری انجام دهد برای آثار ثبت شده باید دغدغه داشته باشد.

کتولی ضمن یادآوری اینکه تنها 30 آثار ثبتی در استان وجود دارد، افزود:  دادگستری گرگان قبلا از آغاز کار مرمت روال معمول را طی کرده منتها تعلل میراث فرهنگی سبب مرمت غیر اصولی این بنا شده است.

 در دهه گذشته این ساختمان مورد تعمیرات غیر کارشناسی قرار گرفت

در ادامه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با اعلام اینکه مرمت بنای تاریخی پهلوی با اطلاع میراث فرهنگی انجام گرفته به خبر نگار مهر، گفت: در دهه گذشته این ساختمان مورد تعمیرات غیر کارشناسی قرار گرفت اما اکنون این بنا را به نمای اولیه خود قرار است تبدیل شود.

قربان عباسی افزود: نمایی که متعلق به دوره رضاخانی بود یکبار مرمت شده، دلیل کار کردن نمای سنگ بر روی این بنا این است که خواستیم تلفیقی از دوره رضا خانی باشد که نمونه آن را می توان از کاخ موزه نام برد.

وی از تشکیل شوارای فنی برای انجام مرمت اصولی بر این بنا خبر داد و اظهار کرد: دادگستری با میرث فرهنگی همراه است و برابر با استانداردها کار انجام می شود.

این مسئول گلستانی خاطر نشان کرد: این بنا به دلیل اینکه در دهه گذشته دست خورده است، قدری مرمت آن و بازگردادن سازه به نمای قبلی دشوار است؛ مرمت غیر اصولی گذشته قدری کار مارا امروز سخت کرده است اما تلاشمان بر این است تا تلفیقی از نمای کاخ موزه گرگان بر روز این بنا کار شود.

رییس کل دادگستری گلستان هم در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: همه اصول و مقررات مربوط به حفظ آثار فرهنگی و تاریخی در این نوع ابنیه دقیقا مورد توجه قرار گرفته و اقدامات انجام شده صرفا در حد مقاوم سازی بنای فرسوده و بدون تغییر در بافت اساسی و سنتی آن انجام شده است.

احمد فاضلیان، افزود: این تعمیرات فقط در حد برداشتن پوشش سیمانی به لحاظ فرسودگی و جلوگیری از ریزش دیواره های بنا و استفاده از سنگ به جای سیمان به منظور  مقاوم سازی مجموعه است.

وی بیان کرد: استفاده از پوشش سنگ در نمای ساختمان هایی نظیر این در بناهای مشابه سطح کشور به کرات مشاهده شده است.

فاضلیان در پاسخ به این سوال، آیا میراث فرهنگی و کارشناسان بر روی این مرمت نظارت دارند، گفت: اقدامات دقیقا در راستای چارچوب مقررات بوده و تخلفی صورت نگرفته است.

میراث فرهنگی علی رغم پیگیری مجدد اقدامی نکرده است

وی خاطرنشان کرد: ما از حدود سه سال پیش مکاتبات متعددی با میراث فرهنگی استان داشتیم و از آنان خواستیم برای بازسازی بنای این ساختمان اقدام کنند، اما با وجود وعده های مکرر، هیچ گونه اقدامی در این زمینه از سوی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان نشد.

از سه سال پیش از میراث فرهنگی خواستیم برای بازسازی بنای این ساختمان اقدام کنند، ولی هیچ گونه اقدامی در این زمینه از سوی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان نشد.

وی تصریح کرد: ریزش بخشی از سقف طبقه اول این ساختمان که می توانست منجر به یک فاجعه انسانی شود از یک سو و مکاتبات مکرر دادگستری با مسئولان اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان برای بازسازی بنای این ساختمان  از سوی دیگر سبب شد دادگستری استان با رعایت مقررات، اقدام به مقاوم سازی ساختمان دادگستری کند به گونه ای که هیچ گونه تغییری در بافت اصلی بنا، صورت نگیرد.

به گزارش خبرنگار مهر، آثار به جای مانده از پیشینیان چه در حوزه معماری وچه در حوزه های دیگر فرهنگی به منزله برگ های شناسنامه یک تمدن هستند که نه تنها هویت بلکه نحوه زیست، شیوه تفکر و به طورکلی تاریخ آن تمدن را بازگو می کنند.

 مطالعه، حفاظت، مرمت و احياي بناها، مجموعه‌ها، محوطه‌ها و بافت‌هاي تاريخي عرصه‌هاي مسكوني كشور، امري ضروري است که باید به آن به صورت ویژه توجه شود.

از این روانتظار می رود که دادگستری به دلیل اینکه نهادی قضایی به شمار می رود، ضوابط و قوانین بیشتر در آن اجرا شود و به مباحث مرمتی این بنای تاریخی با توجه به ثبت بودن این اثر در فهرست آثار ملی به دلیل اهمیت آن بیشتر توجه کند.