کیاپرس : بسیاری از مردم گمان می‌کنند بیماری قلبی بیشتر مختص مردان است، اما واقعیت این است که بیماری قلبی، علت اصلی مرگ‌ومیر در میان زنان در سراسر جهان به‌شمار می‌رود. با این حال، بسیاری از زنان تا زمانی که علائم‌شان وخیم نشود، متوجه نمی‌شوند در معرض خطر هستند. این موضوع می‌تواند فرصت‌های طلایی تشخیص زودهنگام و درمان را از بین ببرد.

«زنان در مواجهه با بیماری‌های قلبی‌عروقی (CVD)، با چالش‌های خاصی روبه‌رو هستند که دلایل آن می‌تواند سبک زندگی، تفاوت‌های بیولوژیکی یا هورمونی باشد. برخلاف مردان، زنان ممکن است در زمان سکته‌ی قلبی علائم متفاوتی را تجربه کنند؛ مانند تنگی نفس، خستگی، تهوع، سرگیجه، ناراحتی در فک یا گردن، و اضطراب یا تعریق بی‌دلیل. این علائم غیرمعمول، اغلب باعث تشخیص نادرست یا تأخیر در دریافت مراقبت پزشکی می‌شود.»

افزون بر این، زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به بیماری‌های میکروواسکولار هستند؛ بیماری‌هایی که رگ‌های خونی کوچک قلب را درگیر می‌کنند و تشخیص و درمان آن‌ها دشوارتر است. همچنین، تغییرات هورمونی به‌ویژه در دوران یائسگی – زمانی که سطح استروژن کاهش می‌یابد – خطر تصلب شرایین، کلسترول بالا و لخته‌ی خون را افزایش می‌دهد.

عوامل کلیدی خطر برای بیماری قلبی در زنان

عوامل خطر متعددی در بروز بیماری قلبی در زنان نقش دارند که برخی از آن‌ها منحصر به زنان هستند یا تأثیر بیشتری بر آن‌ها دارند:

• فشار خون بالا و کلسترول بالا: این عوامل هم در مردان و هم در زنان از دلایل عمده‌ی بیماری قلبی هستند، اما تأثیر آن‌ها پس از ۶۰ سالگی در زنان ممکن است متفاوت باشد.

• دیابت: زنانی که دیابت دارند، دو تا چهار برابر بیشتر از مردان دیابتی در معرض بیماری قلبی‌عروقی قرار می‌گیرند.

• تغییرات هورمونی: برداشتن تخمدان‌ها یا کاهش سطح استروژن پس از یائسگی، خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

• عوارض بارداری: مشکلاتی مانند پره‌اکلامپسی و دیابت بارداری، خطر ابتلا به فشار خون بالا، دیابت، سکته و بیماری قلبی را در طول عمر زن افزایش می‌دهند.

• چاقی و سبک زندگی کم‌تحرک: زنان پس از یائسگی بیشتر دچار اضافه‌وزن – به‌ویژه چربی شکمی – می‌شوند که خطر بیماری قلبی را به‌شدت افزایش می‌دهد. کم‌تحرکی نیز از عوامل بحرانی است، زیرا بسیاری از زنان فعالیت بدنی کافی برای حفاظت از قلب خود ندارند.

• سیگار کشیدن: زنان سیگاری، نسبت به مردان سیگاری، بیشتر در معرض خطر بیماری قلبی و حمله‌ی قلبی قرار دارند.

• بیماری‌های خودایمنی: زن‌ها بیشتر از مردان به بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید مبتلا می‌شوند؛ بیماری‌هایی که خطر مشکلات قلبی‌عروقی را بالا می‌برند.

چرا باید سلامت قلب در اولویت باشد؟

بیماری‌های قلبی‌عروقی عامل حدود ۳۰ درصد از مرگ‌ومیر زنان در جهان‌اند؛ یعنی بیش از مجموع مرگ‌ومیر ناشی از تمام انواع سرطان‌ها. با این حال، آگاهی در این زمینه پایین است؛ به‌طوری‌که کمتر از یک زن از هر ده زن، بیماری قلبی را بزرگ‌ترین تهدید برای سلامت خود می‌داند.

این شکاف آگاهی، همراه با تشخیص دیرهنگام و مراقبت‌های نامطلوب، زنان را در معرض نتایج مرگبار بیشتری قرار می‌دهد.

با این وجود، بیشتر بیماری‌های قلبی قابل پیشگیری‌اند. تغییر سبک زندگی – مانند پیروی از رژیم غذایی مفید برای قلب (سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و فیبر محلول)، انجام فعالیت بدنی منظم، ترک سیگار و کاهش مصرف الکل – می‌تواند به‌شدت خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. همچنین، کنترل منظم فشار خون، کلسترول و قند خون، برای تشخیص زودهنگام و مدیریت بیماری ضروری است.

دعوت به اقدام برای زنان

برای پاسخ‌گویی به نیازهای خاص قلبی‌عروقی زنان، متخصصان سلامت نیز باید آگاهی را افزایش داده و مراقبت‌های اختصاصی‌تری ارائه دهند.

زنان، به‌ویژه در نقش مادر و مراقبت‌کننده، اغلب سلامت خانواده را بر سلامت خود مقدم می‌دانند. در حالی که قلب مادر، ستون سلامت خانواده است. توجه به سلامت قلب نه‌تنها یک ضرورت فردی، بلکه گامی حیاتی برای حفظ نیرو و پایداری نسل آینده است.

با پذیرش عادات سالم قلب و ترویج آگاهی و مراقبت بهتر، زنان می‌توانند بر بیماری قلبی غلبه کرده و با قلبی سالم، همچنان خانواده‌ی خود را با قدرت و عشق پرورش دهند.