دماوند آتشفشان خاموش و مرده نیست

سیدرمضان موسوی امروز درباره احتمال فوران مجدد آتشفشان دماوند در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در شهرستان ساری، اظهار کرد: قله آتشفشانی دماوند با ارتفاع ۵ هزار و ۶۷۱ متر به‌عنوان بزرگ‌ترین قله‌ آتشفشانی قاره آسیا و بلندترین قله کوهستانی منطقه جنوب غرب آسیا محسوب می‌شود.

وی افزود: قله آتشفشانی دماوند، یکی از آتشفشان‌های نیمه‌فعال دوران چهارم زمین‌شناسی (کواترنری) است یعنی این آتشفشان خاموش و مرده نیست زیرا شواهد مختلف نظیر وجود چشمه‌های آب گرم با دمای بالا در اطراف آن و متصاعد شدن گاز از دهانه آن و وقوع زلزله‌های زیر سه یا چهار ریشتر در اطراف ان وجود دارد که نشان می‌دهد این آتشفشان نیمه‌فعال است.

این زمین‌شناس با اشاره به اینکه آخرین فوران این آتشفشان فوران حدود ۱۰ هزار سال گذشته بوده است، اضافه کرد: آخرین فعالیت آن در دامنه جنوبی قله موجب شد تا با خروج گدازه‌ها و جریان گدازه‌ای، دره لار مسدود و سد بسیار زیبا و منحصر طبیعی گدازه‌ای با ارتفاع حدود ۲ هزار و ۶۵۰ متر ایجاد و در نتیجه یک دریاچه بسیار وسیعی در پشت این سد گدازه‌ای در دره لارو به وجود آید.

موسوی اضافه کرد: شواهد نشان می‌دهد که به‌دلیل فعالیت‌های بعدی تکتونیکی و لرزه‌ای، محل سد گدازه‌ای کاملاً بشکند و فرو بریزد و الان یکی از زیباترین عصر ژئوتوریستی به‌صورت یک ژئوسایت را برای هر بیننده به نمایش بگذارد و به‌عنوان یک میراث عظیم و منحصر زمین شناسی جلوه‌گری کند، دریاچه طبیعی و سد طبیعی گدازه‌ای نیز از بین برود که نشان می‌دهد دماوند، آتشفشان فعالی است.

موسوی با طرح این سؤال که چه عواملی ممکن است سبب فعالیت مجدد این آتشفشان شود، تصریح کرد: عوامل بسیار مختلفی در این زمینه نقش دارند، این آتشفشان که از بیش از ۴۰ میلیون سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرد در چند مرحله فعالیت‌های مجدد خود را با رفتارهای مختلف و خروج مواد متنوع داشته است.

وی ادامه داد: این آتشفشان مواد مختلف، گدازه‌ها و ماگماهای مختلف را از دهانه خود به‌صورت خاکسترها و ماگماها و گدازه ها به بیرون داده و دهانه‌های خروجی مختلفی را هم ایجاد کرده که با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و تفسیر داده‌های ماهواره‌ای این مشخصات، دهانه‌ها، مسیر حرکت گدازه‌ها و انواع خاکسترها قابل نقشه‌برداری پایش و نمایش است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه کشاورزی ساری با اعلام اینکه وقوع فعالیت این آتشفشان از لحاظ علمی دور از انتظار نیست، خاطرنشان کرد: برای شروع فعالیت مجدد رفتارهای مختلفی از این منطقه و آتشفشان قابل انتظار است که یکی از آنها زلزله‌های متعدد ناشی از گسل‌های اطراف این آتشفشان است که فعلاً قابل ملاحظه نیست.

موسوی اضافه کرد: همچنین تغییر ناگهانی و افزایشی دمای آب چشمه‌ها، تغییر و جابه‌جایی برخی از چشمه‌ها و خروج گازهای فراوان و مختلف که باز فعلاً این علائم قابل مشاهده نیست.

وی در پایان گفت: وقوع زلزله‌های کوچک دشت خزر توسط گسل خزری نمی‌تواند نشانه جدی از فعالیت این آتشفشان بزرگ البرز مرکزی در دل سلسله جبال البرز باشد.