کدام دندان ها باید ارتودنسی شوند؟

ل، افتادن پیش از موعد دندان های شیری، از دست دادن دندان به دلیل تصادف و عادتی مانند مکیدن شصت و نامرتبی دندان‌ها عواملی هستند که سبب می‌شوند افراد به وسیله ارتودنسی مشکلات مربوطه را رفع کنند.

دکتر سیدمرتضی باقری، دندانپزشک اطفال ضمن اشاره به اهمیت والدین به ساختار دندانی کودکانشان می‌گوید:

«در گروهی از دندان‌های شیری بین دندان‌ها فاصله و یا همان فضاهای خالی وجود دارد، در این گروه از دندان‌ها عبور بزاق و دهانشویه‌های فلوراید از میان سطوح بین دندانی امکان پذیر است، این گروه از دندان‌ها از لحاظ تکاملی بهتر هستند زیرا اندازه دندان‌های دائمی نسبت به شیری بزرگتر هستند و پس از رویش نیاز به فضای بیشتری در دهان دارند و تضمین کننده ردیف بودن صحیح دندان‌های دائمی هستند.» او در ادامه می‌افزاید: « زمانی که دندان‌های شیری به هم نزدیک باشند به گونه‌ای که فضایی بین آنها وجود نداشته باشد، احتمال بسیار بالایی وجود دارد که در آینده کودک نیاز به ارتودنسی پیدا کند، به همین دلیل والدین باید نسبت به این امر آگاه باشند.»

در بحث تشخیص زودهنگام جهت شروع درمان‌های ارتودنسی توجه به نیمرخ کودک بسیار کمک کننده است زیرا تا حدود زیادی روابط اسکلتی دندان‌ها را منعکس می‌کند. به گفته دکترباقری نیم رخ صورت به ۳ گروه تقسیم می‌شود: محدب، مستقیم و مقعر؛ نیم رخ مستقیم و کمی محدب در کودکان طبیعی است ولی نیم رخ محدب و مقعر نشان دهنده نقص رشدی فک پایین و نقص رشدی فک بالا می‌باشد که نیازمند درمان زودهنگام است، مورد دیگر هم ارزیابی روابط اجزای صورت کودک است که به سه قسمت تقسیم می‌شود، یک سوم فوقانی که از خط رویش مو تا ناحیه بین ابروها است، یک سوم میانی از ناحیه بین دو ابرو تا قاعده لب بالا و یک سوم تحتانی از قاعده لب بالا تا زیر چانه را شامل می‌شود که در یک صورت ایده آل و متعادل هر سه قسمت تقریباً برابرند یا یک سوم تحتانی اندکی نسبت به قسمت‌های دیگر بزرگتر است، تعادل نداشتن در این سه ناحیه از احتمال وجود مشکلات فکی و اسکلتی بین فکی کودک خبر می‌دهد.

این دندانپزشک در زمینه بررسی داخل دهانی دندان‌های کودک بیان می‌دارد: «همپوشانی عمودی دندان‌های قدامی کودک بسیار مهم است، در صورتی‌که دندان‌های قدامی بالا یک میلیمتر از طول تاج دندان‌های پایین را بپوشاند طبیعی است ولی در مواردی که بیشتر از یک میلیمتر و یا به‌طور کامل از طول تاج دندان قدامی فک پایین توسط تاج دندان فک بالا پوشانده شده باشد وجود مشکل قطعی است، البته عکس این حالت هم وجود دارد و وقتی یک فضای باز بین دندان‌های قدامی بالا و پایین وجود دارد که در این صورت هم احتمال وجود یک عادت دهانی مضر مانند استفاده طولانی مدت از پستانک و یا مکیدن طولانی مدت انگشت را باید در نظر گرفت.»

تشخیص و درمان مشکلات ارتودنسی کودکان دشوار است، به همین دلیل شروع اقدام جهت درمان تا سنین بالاتر به تأخیر انداخته می‌شود.

دکترباقری معتقد است: «به طور معمول تشخیص و درمان نهایی پس از رویش دندان‌های دائمی و در دوره اختلاط دندانی که هم دندان‌های شیری و هم دندان‌های دائمی در دهان کودک موجود است صورت می‌گیرد، سن اختلاط دندانی در حدود سن ۶سالگی است و از آنجایی که هنوز میزان رشد باقیمانده برای درمان ناهنجاری‌های احتمالی کافیست بسیاز حائز اهمیت می‌باشد، درمان زودهنگام در سنین کودکی در مسیر اصلاح رشد قرار می‌گیرد و از رشد باقیمانده جهت اصلاح ناهنجاری‌های احتمالی استفاده می‌شود.»

لازم به ذکر است که رشددختران در حدود ۳-۲ سال زودتر از پسران به اتمام می‌رسد و این مسأله در پیشگیری و اقدام به درمان زودهنگام بسیار مؤثر است. او با بیان مطلب فوق در پایان متذکر می‌شود که درمان اولیه و زودهنگام در سنین پایین مزایای زیادی دارد به عنوان مثال از همان ابتدا بر رشد فک و رویش دندان‌ها تأثیر مثبت می‌گذارد و همچنین در بهبود زیبایی و اعتماد به نفس کودک و از بین بردن مشکلات گفتاری و تلفظ برخی حروف نیز نقش دارد.