مازندران۲۰سال دیگر بیابان می‌شود

دکتر محمد امینی، رئیس سابق مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی استان مازندران در آستانه هفته منابع طبیعی به همشهری گفت: بنا به آمار، اگر روند موجود در برداشت آب از سفره‌های زیرمینی ادامه پیدا کند حداکثر ۲۰سال دیگر مازندران خشک می‌شود.

این استاد دانشگاه، با اشاره به اینکه هر ۱۰سال، سطح آب سفره‌های زیرزمینی شمال کشور نیم متر پایین‌تر می‌رود، خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیش از ۹۰درصد آب مازندران در بخش کشاورزی به‌ویژه تولید برنج مصرف می‌شود و منابع آبی استان به طرز نگران کننده‌ای در حال کاهش است.

آنطور که امینی می‌گوید: برای هر کیلو برنج ۵تا۷هزارلیتر آب مصرف می‌شود اما اینکه آیا این شیوه تولید برنج ارزش اقتصادی دارد در محاسبات جایی ندارد؟ ما درحالی ۵تا ۷هزارلیتر آب صرف برنجکاری می‌کنیم که آب خارج شده از شالیزار به انواع کودها و سموم شیمیایی آلوده شده و نمی‌توان از آن بهره‌برداری مجدد کرد.

رئیس سابق مرکز تحقیقات منابع طبیعی وکشاورزی استان مازندران با ابراز نگرانی از آینده استان‌های شمالی کشور تصریح کرد: به‌دلیل برداشت‌های بی‌رویه ومصرف بی‌حساب وکتاب آب، حجم آب‌های سطحی استان به‌شدت کاهش یافته است در نتیجه برای جبران کم آبی، دائما در حال حفر چاه هستند وبی توجه به عواقب ناگوار آن، از سفره‌های زیرزمینی آب برداشت می‌کنند. به گفته وی، این روند در جلگه‌ها و مناطق بالادست باعث تنزل سطح آب سفره‌های زیرزمینی شده و در مناطق نزدیک دریا سبب پایین رفتن سطح آب و پیشروی آب دریا به سمت خشکی شده است، به همین دلیل هر چه به نوار ساحلی نزدیک‌تر می‌شویم خاک و آب شورتر می‌شود و به‌زودی اراضی نزدیک به ساحل قابلیت خود را از دست می‌دهد.

امینی می‌گوید که افت سطح آب سفره‌های زیرزمینی در اراضی جلگه‌ای روی پوشش گیاهی به‌شدت اثر گذاشته و به‌تدریج باعث خشک شدن خاک و تخریب کامل پوشش گیاهی دراین مناطق می‌شود. به گفته این استاد دانشگاه، اگرروند موجود برداشت آب درمازندران ادامه داشته باشد و چاره‌ای برای آن نشود این استان هم به سرنوشت خوزستان مبتلا خواهد شد. اتفاقی که در خوزستان روی داده براثر بهره‌برداری بیش از حد آب از سفره‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی بوده ؛ روندی که باعث خشک شدن خاک و رطوبت آن شده است به‌طوری که با وزش هر بادی، خاک در هوا پراکنده می‌شود.

امینی یادآورشد: سطح سفره‌های زیرزمینی وقتی افت می‌کند ناگزیر عمق چاه‌ها بیشتر می‌شود و آب بیشتری ازسفره‌های زیرزمینی برداشت می‌کنند. الان بسیاری از دشت‌های مازندران دشت ممنوعه هستند و نباید از این دشت‌ها، آبی برداشت شود زیرا سطح آب از تراز منفی دراز مدت پایین‌تر رفته و این خطر وجود دارد که سفره‌های زیر زمینی به خشکی برسند.

مهندس کاظم نصرتی نصرآبادی هم که سال‌ها مدیریت جنگل‌های شمال کشور را برعهده داشته است، در گفت‌وگو با همشهری وضعیت منابع آبی استان‌های شمالی کشور را بحرانی توصیف کرد وگفت: طی چند دهه اخیر، در سراسر کشور بیش از حد مجاز از سفره‌های زیرزمینی، آب برداشت شده و استان‌های شمالی هم ازاین قاعده مستثنی نبودند.

رئیس جامعه جنگلبانی ایران، افزود: ساختاراراضی شمال به‌گونه‌ای است که وقتی سفره‌های زیرزمینی تخلیه شود آب شور جایگزین آب‌های زیرزمینی شده و اراضی قابلیت خود را ازدست می‌دهد و شوری در نهایت باعث تخریب سرزمین می‌شود. اینها مباحث جدیدی نیست و طی ۴دهه اخیر بارها کارشناسان درباره آن هشدار دادند اما کسی به این هشدارها توجه نکرد.

کاظم نصرتی نصرآبادی، رئیس جامعه جنگلبانی ایران که سال‌ها مدیریت جنگل‌های شمال را برعهده داشته است، تصریح کرد: در حال حاضر به‌دلیل برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی، در سراسر کشور شاهد تخریب منابع آب وخاک و گسترش بیابان هستیم این نشان می‌دهد که طبیعت تحمل این حجم تخریب را ندارد و به سمت نابودی پیش می‌رود؛