چه‌کسی جانشین کاترین اشتون می‌شود
امروز سرنوشت رياست كميسيون اروپا معلوم مي‌شود و در روزهاي پيش رو وضعيت ديگر مناصب اين نهادها ازجمله 28كميسر كميسيون اروپا و رئيس شوراي اروپا روشن مي‌شود، اما انتخاب روساي كميسيون و شوراي اروپا و كميسر امور خارجه از حساسيت بيشتري برخوردار است.
به گزارش رويترز، رهبران اروپا روز 6تير ژان كلود يونكر نخست‌وزير سابق لوكزامبورگ را براي رياست كميسيون اروپا نامزد كردند. نامزدي وي با رأي موافق 26كشور و رأي مخالف انگليس و مجارستان تأييد شد. در واقع، اين نخستين بار در حيات اين اتحاديه بود كه نامزد رياست كميسيون اروپا نه با اجماع كه با رأي‌گيري از 28كشور عضو انجام شد. فردا روز بزرگ يونكر است كه قصد دارد جانشين خوزه باروسوي پرتغالي شود كه پس از 2دوره 5ساله در آبان‌ماه كنار مي‌رود. يونكر بيشتر هفته گذشته را صرف ديداركردن با گروه‌هاي مختلف در پارلمان اروپا كرد و حالا رأي‌گيري مخفيانه در اين پارلمان، رياست وي را بر كميسيون اروپا رقم مي‌زند كه در واقع بازوي اجرايي اتحاديه اروپاست كه 23هزار كارمند دارد.
هر كدام از 28كشور عضو اتحاديه يك كميسر در كميسيون اروپا دارد كه بودجه سالانه آن به حدود 190ميليارد دلار بالغ مي‌شود. كشورهاي داراي اقتصاد بزرگ اروپا مانند فرانسه، انگليس، آلمان، اسپانيا، ايتاليا و لهستان براي تصاحب سمت كميسرهاي حساس مانند امور خارجه، تجارت، صنعت، انرژي، امور ديجيتال و اقتصاد رقابت مي‌كنند. مسلماً شناخته‌شده‌ترين فرد اتحاديه اروپا در حال حاضر خانم كاترين اشتون است كه سمت كميسر امور خارجه يا نماينده عالي اتحاديه اروپا در امور خارجه را بر عهده دارد و دوره كاري 5ساله وي در آبان به پايان مي‌رسد. به‌احتمال زياد جانشين وي فردا در شوراي اروپا تعيين مي‌شود. دارنده اين سمت كه در سال 2009تأسيس شد، در مقام وزير خارجه اتحاديه اروپا عمل مي‌كند.
اسامي چندي براي جانشيني خانم اشتون در محافل اتحاديه اروپا مطرح شده است، ازجمله خانم فدريكا موگريني وزير خارجه ايتاليا، لورن فابيوس وزير خارجه فرانسه، فرانس تيمرمانز وزير خارجه هلند و خانم كريستالينا جيورجيوا از بلغارستان كه در 5سال گذشته كميسر امور بشردوستانه بوده است. كارل بيلت وزير خارجه سوئد نيز در ميان اسامي هميشگي براي نامزدي اين سمت است. اما يك اسم كه بيش از بقيه در دهان‌ها مي‌چرخد، رادك سيكورسكي وزير خارجه لهستان است كه اخيراً سرگرم يادگيري زبان فرانسه بوده است. وي در ماه‌هاي اخير كوشيد در بحران اوكراين نقشي فعال ايفا كند.
سيكورسكي اسفند پارسال براي گفت‌وگو با مقامات ايران وارد تهران شد، اما با بالا گرفتن بحران اوكراين سفر خود را نيمه‌تمام گذاشت و بازگشت. وي كه 10سال پيش و در زمان رياست‌جمهوري جورج دبليو بوش محقق مؤسسه امريكن انترپرايز متعلق به نومحافظه‌كاران بود، اكنون در مقام وزير خارجه لهستان از سياستمداران هوادار واشنگتن در اروپا محسوب مي‌شود. اما در هفته‌هاي اخير اظهارنظرهايي از وي به رسانه‌ها درز كرد كه در آن از بيهودگي رابطه كشورش با آمريكا انتقاد كرده بود.
برخي تحليلگران معتقدند چنين سخناني را بايد با توجه به مطرح شدن نام وي براي جانشيني اشتون تفسير كرد. به گفته آنان، سيكورسكي در اين مقطع قصد دارد خود را داراي موضع مستقل و حتي منتقد نسبت به آمريكا نشان دهد تا بتواند نظر مساعد ديگر كشورهاي عضو را براي تصدي وزارت خارجه اتحاديه اروپا كسب كند. همين تحليلگران خاطرنشان مي‌كنند نزديكي وي به محافل سياسي آمريكايي خوشايند بسياري از دولتمردان اروپايي نيست.
افزون بر اين، كشورهاي غرب اروپا چه بسا بكوشند همچنان سمت كميسر روابط خارجي را بين خود نگه دارند. يك مشكل در راه فعاليت كميسر امور خارجه تمايل كشورهاي بزرگ اروپايي براي پيگيري سياست خارجي براساس منافع اين كشورهاست. همانگونه كه روزنامه وال استريت ژورنال نوشت لندن، پاريس و برلين دوست ندارند زير چتر اختيار يك كميسر نيرومند روابط خارجي باشند. به اعتقاد طرفداران اين ديدگاه، موفقيت‌هاي اين اتحاديه همچون مسئله كوزوو و مذاكرات هسته‌اي با ايران زماني به‌دست آمده است كه ائتلافي تنگاتنگ از اعضاي قدرتمند اتحاديه اروپا در كنار كميسر امور خارجه آن قرار گرفته‌اند.
طبعاً اين كشورهاي قدرتمند مايل نيستند اين توازن با حضور يك كميسر نيرومند امور خارجه بر هم بخورد. زماني كه پيمان ليسبون به تصويب اتحاديه اروپا رسيد، هدف آن بود كه رئيس سياست خارجي اعضاي اتحاديه را پشت يك دستور كار واحد در عرصه سياست خارجي جمع آورد، اما چنين هماهنگي‌اي اتفاق نيفتاد. هرمان ون رامپوي رئيس شوراي اورپا ديگر مقام بلندپايه اتحاديه اروپاست كه جانشين وي هم قرار است فردا تعيين شود. از خانم هله تورنينگ-اشميت نخست‌وزير دانمارك به‌عنوان جانشين احتمالي وي ياد مي‌شود. رقباي وي شامل اندا كني نخست‌وزير ايرلند، انريكو لتا نخست‌وزير سابق ايتاليا و خانم داليا گريبوسكايت رئيس‌جمهور ليتواني است.
