صادق غفوریان-این گزارش واقعی است؛ دلیل واقعی بودن آن هم، واقعیت‌هایی است که نه به واسطه آمار و ارقام، بلکه تجربیات هر روزه و هر لحظه مردم درباره آن است. حال اگر بپرسید، این گزارش چیست، در پاسخ باید به کوچک شدن سفره مردم، کاهش قدرت خرید آنان و به دنبال آن ضعیف شدن سبد تغذیه و کیفیت آن اشاره کرد.

شاهد مدعا چیست؟

پس از این که از مهم‌ترین مدرک این ادعا که بخش قابل توجهی از جامعه است، گذر کنیم، آمار و ارقام مسئولان می‌توانند ما را با شرایط واضح‌تری رو به رو کنند؛ اگرچه همان‌طور که گفته شد، «مردم» خود بهترین گواه بر این امر هستند. در عین حال توجه به سه آمار خالی از لطف نیست:
– علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: دوهزار و ۲۰ محله و ۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از جمعیت در سراسر ایران وجود دارد که از امکانات اولیه زندگی مانند مسکن، اشتغال، تحصیلات تا ۱۲ سال، سلامت، خوراک و پوشاک محروم هستند. (خبرگزاری مهر/ ۲۸اردیبهشت۱۴۰۲)
البته این عضو مجمع تشخیص، در همین خبر، به آمار دیگری هم اشاره کرده که اگرچه ارتباط مستقیم با این موضوع ندارد، اما نمایی از محرومیت بخشی از جامعه را به خوبی تصویر می‌کند: «از ظرفیت افراد جوان در محلات برای شناسایی نیازها استفاده کردیم و به نتایج خوبی نیز رسیدیم. در این روند ۸۷۴ هزار تارک تحصیل ۶ تا ۱۷ سال در کشور شناسایی شدند. همه این افراد با کد ملی شناسایی شده‌اند و به استان‌ها برای ثبت‌نام ابلاغ شده است و مدارس با هر ثبت‌نام این افراد ۲ میلیون تومان بودجه دریافت می‌کنند و تاکنون(تا اردیبهشت) ۱۵۰ هزار نفر از آن‌ها به تحصیل بازگشتند.»
-هادی موسوی مدیرکل سابق مطالعات رفاه اجتماعی وزارت کار: «۵۷ درصد از جمعیت ایران سوء تغذیه دارند و کالری لازم را دریافت نمی‌کنند. بنا بر اعلام بانک جهانی ۲۱۰۰ کیلو کالری استاندارد حداقل کالری روزانه مورد نیاز برای یک انسان است.» او در این باره به این نکته هم اشاره می‌کند که ۱۴٫۵ میلیون نفر از آن ۵۷ درصدی که سوءتغذیه دارند، کودک هستند و حدود ۱۰ میلیون نفر از آن‌ها زیر ۱۲ سال دارند. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، ۴۰ درصد زنان و حداقل ۱۰ درصد مردان به دلیل دریافت نامناسب و کمبود کلسیم در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند، مطالعات در ایران نیز نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد مردم کلسیم مورد نیاز را دریافت نمی‌کنند و مصرف کافی کلسیم و لبنیات به عنوان مهم‌ترین منبع دریافت این ماده ضروری است.(ایرنا/۱۸تیر۱۴۰۲)

روند سوء تغذیه رو به افزایش

این آمار را چنان‌چه نسبت به وضعیت سال‌های قبل بسنجیم، خواهیم دید که شرایط وخیم‌تر شده است. سایت خبری تحلیلی مدارا دیروز در این باره نوشت: «خرداد سال ۹۵ مجید موافق قدیری، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفته بود:« ۳۰ درصد جامعه دچار سوء تغذیه هستند.» تیرماه سال ۹۸ سازمان ملل در آمار خود اعلام کرد که شمار افراد درگیر با سوء تغذیه در ایران چهار میلیون نفر است.
آمارهای جدید اعلام شده از سوی دو وزارت کار و بهداشت در حالی است که در سال‌های گذشته تورم بالای ۴۰ درصد و تورم بالای ۷۰ درصد مواد غذایی سبب کاهش مصرف مواد غذایی و کوچک شدن سفره‌های مردم شده است.
و این آمار اگر بخواهیم در آمارهایی از این دست، جست‌وجو کنیم، کم نیست عدد و رقم‌هایی که البته بر نگرانی‌ها می‌افزاید. برای نمونه این خبر که محمدرضا بنی طبا سخنگوی انجمن صنایع فراورده‌های لبنی، ماه گذشته سرانه مصرف شیر در کشور را حدود ۷۰ کیلو اعلام کرده است. این در حالی است که سرانه مصرف شیر در دنیا به ۱۶۰ کیلو هم می‌رسد. او گفته که این سرانه در کشورهای آمریکا و فرانسه به حدود ۲۰۰ کیلو و در شمال اروپا به حدود ۳۰۰ کیلو می‌رسد و این کاهش مصرف در ایران زنگ به خطر افتادن سلامت عمومی را به صدا درآورده است.

این ۲۸ میلیون نفر

همین روزهای اخیر، دو نماینده مجلس محسن پیرهادی و معین الدین سعیدی از آمار ۲۸میلیون نفری زیر خط فقر در کشور خبر دادند. به طور قطع، کسی انتظار ندارد فردی که زیر این خط زندگی می‌کند، تغذیه، سلامت و آموزش او در شرایط استاندارد باشد. «اکو ایران» ۲۲ مرداد گذشته در همین زمینه از تازه‌ترین گزارش های جهانی نوشت: « در جدیدترین گزارش فائو وضعیت سوء تغذیه ۱۶۷ کشور جهان مورد مطالعه قرار گرفته است. در بین این کشورها نیز ایران رتبه ۹۰ را در سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ کسب کرده است. در مقابل، ایران رتبه بهتری در مقایسه با کشورهایی همچون مراکش، مصر، عراق، هند، پاکستان و تاجیکستان دارد. طبق اعلام فائو پیشتر یعنی در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ رتبه سوء تغذیه ایران ۱۰۲ بوده است. بدین ترتیب ایران ۱۲ پله نسبت به گذشته وضعیت بهتری را در زمینه سوء تغذیه تجربه می‌کند.»

سوء تغذیه یک زنجیره است

کیست که نداند، سوء تغذیه و محرومیت از شرایط ایده‌آل سلامت، تمام ساحت های عمر و زندگی یک فرد را تحت‌الشعاع قرار می دهد. کودکی که شرایط مناسب و استاندارد تغذیه نداشته باشد، آیا در آموزش، تحصیل، اشتغال، بزرگ‌سالی و بازنشستگی شرایط مطلوب خواهد داشت؟