«نه به تصادف!» با یک عزم ملی
کیاپرس/سرمقاله سلامت به قلم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
«وَمَن اَحیاها فَکَاَنَّما اَحیَا النّاسَ جَمیعًا» (آیه ۳۲ سوره مائده)
هر کس، انسانی را از مرگ رهایی بخشد، گویی همه مردم را زنده کرده است! «نوروز»، جشن ملی ایران و همواره پیام‌آور شادی، پاکی و نماد زندگی، تجدید حیات و سرزندگی بوده‌است. با این‌حال متاسفانه در دهه‌های اخیر، ایام نوروز با افزایش تصادفات جاده‌ای و خسارت‌ها، مرگ و میر و معلولیت‌های ناشی از آن همراه بوده‌است؛ حوادثی که نوروز زیبا را در کام بسیاری از هم‌وطنان ما تلخ و ناگوار می‌کند و خسارت‌ها و هزینه‌های هنگفتی برای جامعه، کشور و نظام سلامت به‌بار می‌آورد.
فقط در سال ۱۴۰۲، تعداد ۲۰۰۴۵ تَن از مردم عزیزمان را در تصادفات از دست داده‌ایم؛ چندین برابر این عدد نیز مردمی هستند که گرفتار عوارض و نتایج مادی و روحی روانی چنین حوادثی شده‌اند؛ خانواده‌های بسیاری داغدار و آسیب‌دیده و عده دیگری که مقصر تصادفات شناخته شده‌اند نیز به مجازات زندان گرفتار آمده‌اند؛ در این میان، بخش عمده کسانی که در اثر تصادفات جان باخته‌اند در سنین بین ۵ تا ۲۹ سالگی قرار داشته‌اند؛ یعنی دقیقاً در گروه‌های سنی نیروی جوان و آینده‌ساز کشور؛ نسل‌هایی مولد که نیرو و گنجینه ارزشمند هر جامعه و جمعیتی هستند.
در واقع، در حالی که یکی از مسائل و دغدغه‌های جدی کشور، تلاش برای جلوگیری از کاهش جمعیت کشور و افزایش فرزندآوری است، این‌چنین ساده و غمبار، بخش‌هایی مهم از جمعیت مولد کشور را از دست می‌دهیم.
در چنین شرایطی، به‌نظر می‌رسد رویکردها برای کاهش تصادفات، به جز در دوره‌هایی و آن هم به‌طور فصلی و موقت، چندان جدی گرفته نشده‌است! تجربه سال‌های پیشین در زمینه کاهش تصادفات و تلفات جاده‌ای نشان می‌دهد که هر گاه این موضوع به مسئله‌ای جدی در سطح کشور، وزارتخانه‌ها، نهادها و مردم تبدیل شده، پس از چند سال پیگیری و ممارست، شاهد کاهش تصادفات و تلفات جاده‌ای بوده‌ایم؛ برای مثال در سال ۱۳۸۵ آمار مرگ و میر سالیانه کشور ۲۷۵۶۷ نفر بود که در سال ۱۳۹۵ به ۱۵۹۳۲ کاهش یافت و متاسفانه بعد از سال ۱۳۹۵، به‌جز در مقطع شیوع کرونا، باز با روندی افزایشی مواجه هستیم. اکنون وظیفه ما این است که اجازه ندهیم در سایه کم‌توجهی، چنین روندی و چنین شرایطی در نگاه مسئولان و مردم، عادی و معمولی تلقی شود.
در دولت چهاردهم، و در دوره جدید فعالیت‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، «تصادفات و تلفات جاده‌ای» به‌عنوان یک موضوع جدی مورد توجه این وزارتخانه قرار گرفت به‌نحوی که در ماه‌های اخیر جلسات متعدد کارشناسی با هدف تعیین چگونگی مواجهه درست با مسئله افزایش تصادفات برگزار شد؛ بخش‌های متعدد وزارت بهداشت عزم خود را جزم کردند تا به سهم خود، با انجام مطالعات اساسی، انواع راه‌ها و سناریوهای ممکن برای کمک به کاهش تلفات جاده‌ای را بررسی، و سیاستگذاریها و برنامه‌هایی را برای مواجهه علمی و سودمند با این مسئله در افق کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند مدت پیشنهاد کنند؛ یقیناً چنین سیاستگذاریها و برنامه‌هایی باید با عزم ملی و رویکردهایی فرهنگی و در همه ابعاد آن در نظر گرفته شود از جمله: اصلاح فرهنگ رانندگی و آموزش‌های لازم در این زمینه، بازنگری در قوانین و مقررات و ضمانت اجرایی آن‌ها، ارتقای کیفیت خودروها، ایجاد زیرساخت‌های جاده‌ای و حمل نقل امن، وضع مقررات بازدارنده، تقویت حضور و نقش‌آفرینی موثر راهور، ارتقاء سطح و نوع خدمات اورژانس و … ؛
به نتیجه رسیدن تلاش‌ها برای کاهش تصادفات و کاستن از آلام مردم، نیازمند یک «عزم ملی» تلاش‌ها و هماهنگی‌های بین‌بخشی، و همکاری و همگامی مجموعه دولت، سازمان‌ها و نهادهای مسئول، مردم‌نهادها و بیش از همه، آگاهی‌بخشی و جلب مشارکت و همراهی همه مردم عزیزمان است.
اینک در آستانه فرا رسیدن فصل سفرهای نوروزی، پویش ملی «نه به تصادف!» برنامهای است که وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پرچم اجرای آن را برافراشته و امیدوار است همه نهادهای مسئول در این مسیر با هماهنگی و هم‌افزایی، و مشارکت مردم، فضای مناسبی را برای کمک به کاهش تصادفات، مصدومیت و مرگ و میر ناشی از آن فراهم کنند.
در مسیر موفقیت پویش ملی «نه به تصادف!»، که از اسفندماه ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ در گستره‌ای به پهناوری ایران زمین برگزار می‌شود، دست همکاری و همراهی همه مردم، رسانه‌ها و مسئولان (به ویژه در وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، استانداران، پلیس راهور، وزارت گردشگری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا وسیما و همکاران‌مان در وزارت بهداشت) و هر کسی را که زبان و صدایی برای گفتن و قلمی برای نوشتن و گامی برای همراهی دارد، به‌گرمی می‌فشاریم. حتی مرگ یا مصدومیت یک نفر هم بر اثر تصادف دردناک است؛ بکوشیم تا از وقوع آن پیشگیری کنیم.
