محرومیت؛ وصله ناجور کجور
بخش کوهستانی کجور از توابع شهرستان نوشهر در غرب استان مازندران به‌عنوان یکی از مناطق بکر و دست‌نخورده‌ای محسوب می‌شود که ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالایی در زمینه‌های گوناگون دارد که می‌تواند توسعه مورد نیاز در راستای آبادانی و رونق اقتصادی را رقم بزند.
اگرچه بخش کجور همه قابلیتهای لازم توسعه را دارد و در طی سالیانی که گذشت، امکاناتی مانند برق، تلفن، اینترنت، آب و … در مناطق مختلف آن ایجاد شده است ولی با این وجود روند مهاجرت‌ها به شهر همه ساله بیشتر از سال قبل صورت گرفته است، به‌طوری که اکنون در شش ماهه دوم سال، روستاهای زیادی در این منطقه کم‌جمعیت و بعضاً حتی خالی از سکنه می‌شود، محرومیت که وصله ناجور برای کجور شده، فزونی یافته است.
* توسعه روستایی تبدیل روستا به شهر نیست
سخن از توسعه روستایی نه‌تنها در این منطقه نیز در همان لفظ باقی مانده است و راهی به‌جایی نبرد بلکه گاهی برای برون‌رفت از این مشکل توسعه شهری در دامن روستاها را علاج این مشکل می‌دانند که نگاهی کاملاً اشتباه است.
توسعه روستایی تبدیل روستا به شهر نیست بلکه سیر تکاملی آن روستاست، همانند یک شکوفه بهاری که بی‌آنکه از اصالت و ریشه خود جدا شود، به میوه تابستان توسعه و تکامل می‌یابد.
یعنی توسعه روستایی توسعه بر اصالت تولید پاک و پایدار است نه توسعه براساس مصرف یا تولید ناپاک و ناپایدار؛ اما اگر بخواهیم این توسعه را مدیریت کنیم باید به‌دنبال ایجاد ساختارهایی باشیم که ساختار اقتصادی یکی از آنها است.
* افزایش درآمد فقط از پس ساختارهای توسعه‌یافته حاصل می‌شود
افزایش درآمد فقط از پس ساختارهای توسعه‌یافته حاصل می‌شود، مانند این است که فروش نفت درآمد ایجاد می‌کند ولی زمانی که این درآمد برای توسعه ساختاری صرف نشود، مسلماً این ثروت، همیشگی و پایدار نیست و اکنون این موضوع همانند درآمدهای حاصل از فروش زمین در مناطقی از بخش کجور است.
اگر روستایی دارای قابلیتهای گردشگری است، پس توسعه آن روستا فقط با توسعه گردشگری امکان‌پذیر است و یا اگر توانمندی در بخش کشاورزی دارد باید توسعه کشاورزی و زنجیره صنایع آن مورد توجه قرار گیرد.
برای یافتن پاسخی به «چرایی» وجود محرومیت و ریشهکن کردن آن در بخش کجور با چند تن از مسئولان شهرستانی و بخش گفت‌وگویی انجام شد که در ادامه می‌خوانید.
رئیس شورای بخش کجور در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به اینکه برنامه و مدیریتی برای توسعه کجور وجود ندارد، اظهار کرد: برخی دستگاه‌ها به‌جای ارائه طرح و برنامه، بیشتر مچ‌گیری میکنند.
* جهاد کشاورزی هم برنامه‌ای ندارد
نظرعلی جعفرصالحی افزود: محیط‌زیست به‌خاطر قانون البرز مرکزی ممانعت‌های زیادی به‌وجود می‌آورد و جهاد کشاورزی هم که می‌گوید کسی حق ندارد در بحث اراضی وارد عمل شود و برنامه‌ای هم در این زمینه ندارد.
وی با بیان اینکه در بحث دانش کشاورزی چیزی به کشاورزان منتقل نمی‌شود، خاطرنشان کرد: شناسایی افراد و تغییر کاربری و تخریب سازه‌های کشاورزان که در زمین خود سرپناهی ساختند، کمکی نمی‌کند.
* رغبت و انگیزه‌ای برای ماندگاری در کجور وجود ندارد
رئیس شورای بخش کجور تصریح کرد: رغبت و انگیزه‌ای برای ماندگاری در کجور وجود ندارد و این منطقه بی‌روح شده و به محیطی برای سرگرمی و گذراندن صرفاً تعطیلات تبدیل شده است.
وی با تأکید بر اینکه بخش کجور نیازمند طرح توجیهی قابل اتکا برای توسعه است، گفت: طرح ارائه می‌شود اما طرح‌هایی که تعریف شده و کارشناسی نیست، باید آمایش سرزمینی و خاکی روی آن انجام شود.
جعفر صالحی افزود: اراضی قابل کشت داریم ولی امکانات به کشاورزان داده نمی‌شود و از کشاورز حمایتی نمی‌شود، در حالی که باید تسهیلات کم‌بهره به کشاورزان داده شود.
* هزینه‌های میلیاردی بدون توجیه اقتصادی در کجور
وی با بیان اینکه روستاها دیگر گنجایش ساخت و ساز ندارند و مجبورند به حاشیه بروند ولی جهاد کشاورزی اذیت می‌کند، خاطرنشان کرد: هزینه‌های میلیاردی در کجور برای پروژه‌های تصویب‌شده مانند آب‌بندان کجور و کانال بتنی روستای اسلام‌آباد انجام شد ولی یک زمین برای کشاورزی داده نمی‌شود.
* مدیریت منطقه کجور باید به خود کجور سپرده شود
جعفر صالحی اظهار کرد: امکاناتی به کجور آمد اما چون درآمدی نیست تا هزینه‌هایی مانند برق و تلفن پرداخت شود بنابراین رویه مهاجرت به شهرها برای اشتغال و درآمد به‌وجود می‌آید که این خود آسیب‌زا است.
وی با اشاره به اینکه اقتصاد پایدار وجود ندارد و منجر به مهاجرت می‌شود، تأکید کرد: مدیریت منطقه کجور باید به خود کجور سپرده شود و این منطقه قابلیت احیا در هر زمینه‌ای را دارد.
* تراژدی محرومیت کجور قصه هزار و یک‌شب است
امام جمعه کجور نیز با بیان اینکه تراژدی محرومیت کجور قصه هزار و یک‌شب است و دیگران گفتند و ما می‌گوییم و آیندگان هم شاید بگویند، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین علل محرومیت کجور بحث قانون البرز مرکزی است که خود طول عریض و عرض طویلی دارد.
* نبود زیرساخت‌های اولیه سبب محرومیت کجور شده است
حجت‌الاسلام یزدان جهان‌دارلاشکی به پراکندگی روستاها در بخش کجور اشاره کرد و گفت: دوسوم خاک شهرستان نوشهر را کجور تشکیل می‌دهد و کجور از نظر جغرافیایی چندین برابر کلاردشت است ولی نبود زیرساخت‌های اولیه و راه و جاده مناسب سبب بروز مشکلات و محرومیت کجور شده است.
وی تصریح کرد: طبق قانون، هر بخشی باید شهرستان خودش راه جداگانه و مستقیم داشته باشد اما برای رفتن به کجور باید از جاده چالوس یا رویان استفاده شود.
* سوخت‌های فسیلی چندبرابر گاز در شهر هزینه دارد
امام جمعه کجور با بیان اینکه مصوبه دولت قبل در کجور اجرایی نشد، اظهار کرد: به‌دلیل نبود گاز در مناطق روستایی کجور، هزینه نفت و گازوئیل در کجور، زندگی را برای روستائیان سخت کرد و چندبرابر گاز در شهر هزینه دارد و با توجه به شرایط منطقه و محرومیت‌ها، مهاجرت از کجور به شهرها تشدید می‌شود.
* سوءمدیریت به‌خاطر سکونت نداشتن مدیران در کجور
وی بیان کرد: سکونت نداشتن مدیران و مسئولان بخش کجور، در این منطقه یکی از مشکلاتی است که در کجور وجود دارد و کارکنان و مدیران ادارات چون خانواده‌های‌شان در نوشهر و چالوس و… زندگی میکنند مدام در حال رفت و آمد هستند و همین امر تاثیر سوئی بر مدیریت دارد.
* کشاورزی در کجور مقرون به صرفه نیست
جهان‌دارلاشکی با بیان اینکه بیشتر مردم کجور شغل کشاورزی و دامداری دارند، گفت: الان دیگر کشاورزی در کجور مقرون به صرفه نیست و در بسیاری از روستاها کشاورزی از بین رفت و منبع درآمدی وجود ندارد.
وی با تأکید بر اینکه کجور نیاز به حمایت و نگاه ملی دارد و با حمایت استانی و شهرستانی مشکل کجور حل نمی‌شود، تصریح کرد: آمار واقعی جمعیت در مراکز بهداشت موجود است و آن آمار نفوس و مسکن که هر پنج سال انجام می‌شود.
* با ویلاسازی در بخش کجور مخالف هستیم
نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی به رشد و توسعه همه‌جانبه در بخش کوهستانی و محروم کجور تأکید کرد و افزود: با ویلاسازی در بخش کجور مخالف هستیم و این تصور که با ویلاسازی در کجور مشکلات این منطقه نیز برطرف می‌شود، فکر اشتباهی است و برای توسعه و آبادانی کجور باید عاقلانه و منطقی برنامه‌ریزی کرد.
قاسم احمدی‌لاشکی با بیان اینکه راه دسترسی مستقیم نوشهر به کجور بسیار حائز اهمیت است، افزود: ۲ میلیارد تومان به این پروژه اختصاص یافت ولی به‌خاطر همان محدودیت‌های همیشگی یعنی البرز مرکزی، این پروژه راکد مانده است.
* تذکر کتبی به رئیس سازمان محیط‌زیست
وی با تأکید بر اینکه از سوی محیط‌زیست کم‌مهری‌هایی شده است، گفت: درباره راه دسترسی مستقیم نوشهر به کجور به رئیس سازمان محیط‌زیست تذکر کتبی داده شد و دولت و مجلس هم با جدیت پیگیر به سرانجام رسیدن این مسئله است.
* ضرورت ایجاد بسترهای لازم برای سرمایه‌گذاری‌ها در بخش کجور
نماینده مردم نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه خدمات خوبی در طول چهار سال اخیر در بخش کجور انجام شده است، اظهار کرد: باید بسترها و شرایط لازم برای سرمایه‌گذاری‌ها در بخش کجور ایجاد و توسعه یابد که در آن صورت می‌توان شاهد توسعه چشم‌گیر و فراگیر و پایدار در حوزه‌های مختلف به‌ویژه اشتغال و اقتصاد و درآمد پایدار بود و بنابراین مسئولان امر باید در این زمینه همتی مضاعف از خود به خرج دهند تا پسوند محرومیت از کجور پاک شود.
* به توسعه و آبادانی منطقه بیندیشیم
در ادامه فرماندار نوشهر هم با اشاره با تأکید بر اینکه خدمت صادقانه باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، اظهار کرد: اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های دولت تدبیر و امید در شهرستان نوشهر در راستای آرامش و رفاه بیشتر مردم مورد توجه است.
علی شادمان خاطرنشان کرد: دنیای امروز به‌سرعت در حال تغییر است و ارتباطات در دنیای امروزی متفاوت شده و بنابراین ما نیز باید متناسب با این تغییرات و بر اساس قانون نسبت به توسعه و آبادانی منطقه بیندیشیم.
* لزوم توسعه روستایی در بخش کجور
وی بر لزوم توسعه روستایی در بخش کجور تأکید کرد و افزود: نبود برخی زیرساخت‌ها در برخی مناطق روستایی نوشهر همچون بخش کجور سبب مهاجرت‌های بی‌رویه شده و اغلب روستاها خالی از سکنه شدند، بنابراین با چنین فضایی نمی‌توان به توسعه روستایی فکر کرد و باید در ابتدا زمینه‌های مهاجرت معکوس در بخش کجور را فراهم کرد.
فرماندار نوشهر اضافه کرد: ایجاد فرصت‌های شغلی متنوع و متناسب با فضای البرز مرکزی با توجه به ظرفیت‌ها و بسترهای موجود در هر روستا می‌تواند زمینه‌سازی اشتغال و اقتصاد پایدار در کجور را فراهم کند که این کار خود گام مهم و زیربنایی برای توسعه‌بخشی، آبادانی و دست‌یابی به افقی روشن و ماندگار در این بخش کوهستانی است.
وی گفت: باید بسترهای عمران و آبادانی در حوزه شهرستان نوشهر را شناسایی و متناسب با ظرفیت و استعداد همان منطقه به‌سوی توسعه شهرستان پیش رفت و البته در این راه از خرد و اندیشه جمعی همه کسانی که به نحوی بتوانند یاری‌گر روند توسعه و پیشرفت در بخش‌های مختلف باشند استفاده می‌شود.
* فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کجور فراوان است
شادمان با اشاره به اینکه راه‌ها یکی از محورهای اصلی توسعه محسوب می‌شوند، گفت: بخش کجور نوشهر هنوز راه دسترسی مستقیم ندارد و بومیان منطقه باید از یک شهرستان دیگر به زادگاه خود سفر کنند و این امر به‌خاطر حساسیت زیست‌محیطی است که باید در این‌باره تدبیری شود تا فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش کجور که بسیار فراوان نیز است، به شکوفایی برسد./فارس