مصرف مخدر علف در دبیرستان دخترانه/ بازهم تکذیب آموزش و پرورش


روزنامه قانون در گزارشی نوشت: «اظهارات یک مادر از دبیرستانی دخترانه در شمال شهر تهران حاکی از آن است که برخی از دانش آموزان این مدرسه در پایه هفتم و هشتم مخدرهایی چون «علف» مصرف می کنند. طبق گفته های این مادر، در یکی از کلاس ها، معلم به یکسری از زخم هایی که روی دست دانش آموزان است مشکوک می شود. معلم درباره زخم ها از دانش آموزان سوال می کند که در نهایت او به این موضوع پی می برد که برخی از این دختران مخدر مصرف می کنند. مربیان این مدرسه نیز موضوع پیش آمده را با خانواده های دانش آموزان درمیان گذاشته و از آنها و گروهی دیگر از اولیای مدرسه می خواهند که برای دانش آموزانشان تست اعتیاد بگیرند و …». اگرتا چند دهه قبل استعمال موادمخدر تنها به افراد بالای ۵٠ سال ختم و با شنیدن نام معتاد فردی پا به سن گذاشته در ذهن متصور میشد، حالا سن اعتیاد آنقدر پایین آمده که نه تنها به ۲۰ سالگی که به کمتر از آن، یعنی نوجوانی و ۱۳، ۱۴ سالگی رسیده است. بنابراین بیراه نگفتهایم اگر ادعا کنیم که شیوع مواد مخدر در جامعه و به تبع آن معتاد شدن عدهای از افراد به ویژه جوانان و نوجوانان امروزه به صورت یکی از معضلات نگرانکننده در کشور درآمده است. در همه سالهایی که از به صدا درآمدن زنگ خطر اعتیاد بزرگسالان می گذرد، اقداماتی برای درمان و پیشگیری از اعتیاد آنها در کشور انجام شده اما چند سال است که همین زنگ خطر برای کودکان و نوجوانان و دانش آموزان به صدا درآمده و هنوز سازمان های مسئول حوزه اعتیاد و موادمخدر دچار سردرگمی دراین باره اند.
بازهم تکذیب آموزش و پرورش
موضوع مصرف مخدرها از سوی دانش آموزان و چرایی آن از آن دست موضوعاتی است که مستلزم توجه جدی مسئولان آموزشی و البته خانوادههاست. البته باآنکه برخی گزارشهای مردمی، حکایت از مصرف مواد از سوی دانش آموزان تهرانی دارد، اما مسئولان آموزش و پرورش منکر بروز چنین اتفاقی هستند و با وجود پاسخگو نبودن اسفندیار چهاربند، مدیرکل آموزش و پرورش تهران درباره صحت تست اعتیاد در مدارس و مصرف مخدرها از سوی برخی دانش آموزان، سخنگویی آموزش و پرورش تهران می گوید:« طبق بررسی انجام شده تاکنون مدیر مدرسه صحبتی با والدین در زمینه تست اعتیاد دانش آموزان نداشته و چنین چیزی وجود ندارد!».
«مسعود ثقفی» با اشاره به اینکه گزارش از این مدرسه درباره مصرف مخدر از سوی دانش آموزان نرسیده است» میافزاید: خانم مدیر این مدرسه رسما گفت نه چنین چیزی داریم و نه تا حالا صحبت آن شده است. شاید مدرسه را اشتباه گرفتهاید بهتر است بررسی بیشتری کنید.»
وی تاکید کرد: « روال مواجهه با موارد اخلاقی و مصرف مواد مخدر در دانش آموزان تابع دستورالعملی در آموزش و پرورش است که هر گاه مسائل اخلاقی یا مواد مخدر در میان دانشآموزان مشاهده شود بلافاصله تحت فرم محرمانه شماره ۲ از طریق مدیر مدرسه به واحد مشاوره منطقه ای آموزش و پرورشی که مدرسه در آن قرار دارد، اعلام میشود. سپس مشاور منطقه بررسیهای لازم را انجام میدهد و با خانواده دانش آموزانی که درگیر این مسائل بودند گفت و گو می شود. در نهایت نیز دانش آموزانی که بیش از مشاورهای که در آموزش و پرورش داده میشود، نیاز به کمک داشته باشند، به کلینیکها و مراکز مجاز آموزش و پرورش ارجاع داده میشوند.»
سخنگوی آموزش و پرورش تهران ادامه داد: اعتیاد دارای تعریف مشخصی است اما دانشآموزی با این تعریف مشخص وجود ندارد. وی درباره تعداد دانشآموزانی که حتی یک بار مواد مخدر مصرف کردهاند خاطرنشان کرد: ما بررسی و ارزیایی عددی نداریم و اجازه هم نداریم مطرح کنیم. اما بحث این است که تعریف اعتیاد تعریف مشخصی است و باید فرد به میزان مشخصی مواد مخدر را مصرف کند اما فردی که به صورت تفریحی استفاده کرده ما به عنوان اعتیاد با او برخورد نمیکنیم. این مقام مسئول در آموزش و پرورش تهران بار دیگر تاکید کرد که «در آموزش و پرورش شهر تهران ما با مقولهای به نام اعتیاد به صورت نگران کننده ای مواجه نیستیم.»
مصرف مواد در دانش آموزان، واقعیتی انکار نشدنی
تکذیب مصرف مواد در دانش آموزان اما در حالی صورت می گیرد که چندی قبل ، معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدربا اشاره به جمعیت ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری دانشآموزان گفته بود: «چیزی حدود یک درصد دانشآموزان در عمر خود حداقل یک بار مواد مخدر مصرف کردهاند.»
پرویز افشار اظهارداشته بود:«ما با جامعه دانشآموزی دو مشکل داریم؛ یکی میزان شیوع مصرف مواد در میان آنها و دیگری بحث برنامههای پیشگیرانه است.در مورد شیوع مصرف مواد صحبت میکنیم و نه شیوع اعتیاد به این معنی که شیوع مصرف مواد هم معتادان را شامل میشود و هم کسانی که تفننی مواد مصرف میکنند.» افشار در مورد مواد مخدری که دانشآموزان مصرف میکنند، تصریح کرده بود: اگر موضوع شبهای امتحان و مصرف ریتالین را فاکتور بگیریم، از این تعداد دانشآموز۹/۰درصد حداقل یک بار حشیش مصرف کردهاند، ۱/۱ درصد قرص اکستازی، ۹/۱ درصد تریاک، ۲/۰درصد هروئین و۴/۰ درصد شیشه مصرف کردهاند.وی با هشدار در مورد سن مصرف مواد مخدر در دانش آموزان، ۱۷ سالگی را حساسترین سن در دانشآموزان عنوان کرده و می گوید: بیشتر دانش آموزان در این سن مصرف مواد را تجربه کردهاند. درست است که این مقدار دانش آموز معتاد نیستند اما همین که خطرپذیری مصرف مواد را دارند موضوع مهمی است که نباید به سادگی از آن گذشت. وی همچنین نگرانی دوم خود را بحث برنامههای پیشگیرانه عنوان کرده و گفته بود: بیشترین بودجه پیشگیرانه ستاد مبارزه با موادمخدر به آموزش و پرورش اختصاص مییابد یعنی از ۱۹ میلیارد تومان بودجه، ۷ میلیارد در اختیار آموزش و پرورش قرار میگیرد. این مقدار بودجه با توجه به تعداد دانشآموزان ناچیز است و تنها به ۸ درصد دانشآموزان میرسد اما متاسفانه دستگاهها از بودجه خود استفاده نمیکنند در حالیکه مصوبه ستاد مبارزه با مواد مخدر معین کرده که ستاد ۲۰ درصد بودجه پیشگیری را تأمین کند و ۸۰ درصد دیگر با خود دستگاههاست.
خطرات جبران ناپذیر غفلت از مصرف مواد در دانش آموزان
کارشناسان معتقدند علت اصلی اعتیاد کودکان و نوجوانان، فقر فرهنگی خانواده آنهاست و البته نباید از در دسترس بودن مواد نیز غافل شد، چرا که در کشورخانوادههایی وجود دارند که معتاد نیستند اما فرزند آنها با دسترسی آسان به مواد و از طریق گروه همسالان، دچار اعتیاد شده است. دسترسی به مواد مخدر آنقدر سهل شده است که کودکان و نوجوانان با تکدیگری، کار در خیابان یا حتی ورود به چرخه خرید و فروش مواد میتوانند مقدار مورد نیازشان را تامین کنند. البته اعتیاد کودکان همچنان آنقدر پیچیده و ناشناخته است که راهکار مشخص و جواب مشخصی برای آن نیست. اما مشخص است که کودکان هم مانند بزرگسالان، در معرض خطر انتقال بیماری قرار دارند.
مشارکت خانواده و مدرسه
گزارش های جسته و گریخته درباره مصرف مخدرها در دانش آموزان زنگ خطری جدی برای آینده فرزندان این کشور به شمار می رود که توجه بیشتر خانواده ها و البته نظام آموزشی کشور را می طلبد. چنانچه دانش آموزان در دوران رشد به دنبال کنجکاوی و یافتن هویت شخصی با مسائل متعددی در زندگی مواجه میشوند و ممکن است با انواع مختلف مواد مخدر و روانگردانها روبهرو شده و توجهشان به آن جلب شود. در این میان، اگر برنامه های پیشگیرانه برای مقابله با گرایش به سمت مخدرها در دانش آموزان وجود نداشته باشد، ممکن است به سوی مصرف مواد گرایش پیدا کنند. از سویی، صحبت در مورد مواد مخدر و عوارض آن باید از سنین کودکی همراه با آموزش مهارت های زندگی آغاز شود و آموزش دوستیابی دانش آموزان به عنوان یکی از مهارتهای اصولی در زندگی، از سوی خانواده و مدرسه مورد توجه قرار گیرد. تجربه نشان داده است که معمولا دانش آموزانی که به اعتیاد روی میآورند، ابتدا دوستانشان مواد مخدر را به آنها تعارف کردند و اگر آموزش های لازم در دانش آموزان وجود داشته باشد، می تواند آنها را از ورود به چرخه اعتیاد، مصون نگه دارد و به این ترتیب سلامت آینده کشور با تهدید کمتری مواجه شود.