اعتیاد به تلفن همراه؛ تهدیدی خاموش برای سلامت روان، خواب و بینایی
کیاپرس : مطالعات جدید نشان می‌دهند که استفاده مداوم و بی‌وقفه از تلفن‌های همراه، به‌ویژه در ساعات پایانی شب، می‌تواند منجر به اختلالات خواب، افزایش اضطراب، کاهش تمرکز و آسیب‌های چشمی شود. متخصصان سلامت هشدار می‌دهند که اعتیاد دیجیتال، یکی از تهدیدهای جدی برای سلامت روان و جسم در قرن ۲۱ است.به گزارش کیاپرس به نقل از بهداشت‌نیوز، استفاده از تلفن همراه در زندگی امروز به یک ضرورت تبدیل شده، اما تحقیقات متعدد طی سال‌های اخیر نشان می‌دهند که استفاده‌ی بیش‌ازحد و نادرست از این ابزار دیجیتال، عوارض جدی و پنهانی برای سلامت انسان به همراه دارد.
بر اساس مطالعه‌ای که در سال جاری توسط دانشگاه ییل (Yale University) روی بیش از ۷۵۰۰ نوجوان و جوان انجام شد، مشخص شد افرادی که بیش از ۵ ساعت در روز از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند، ۶۸٪ بیشتر در معرض ابتلا به اضطراب مزمن، بی‌خوابی و اختلال تمرکز هستند.
اثرات روانی استفاده زیاد از تلفن همراه:
۱. افزایش اضطراب و افسردگی:
مطالعات متعدد ثابت کرده‌اند که مصرف بیش‌ازحد محتوا در شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه هنگام مقایسه‌ی زندگی دیگران با خود، باعث کاهش عزت‌نفس و احساس ناکافی بودن می‌شود. همین مسئله، در بلندمدت می‌تواند زمینه‌ساز بروز افسردگی و اضطراب اجتماعی شود.
۲. اختلال در تمرکز و حافظه کوتاه‌مدت:
استفاده مداوم از اعلان‌ها و جابه‌جا شدن مکرر بین برنامه‌ها، باعث کاهش توانایی مغز در تمرکز بر یک کار مشخص شده و حافظه فعال فرد را تحلیل می‌برد. اصطلاحی به نام “attention residue” یا “باقیمانده‌ی توجه” در علم روان‌شناسی به این پدیده اشاره دارد.
۳. بی‌خوابی و اختلال خواب:
نور آبی ساطع‌شده از صفحه نمایش گوشی‌ها، باعث سرکوب ترشح ملاتونین (هورمون خواب) می‌شود و ساعت بیولوژیک بدن را مختل می‌کند. استفاده از تلفن در تختخواب، یکی از دلایل اصلی افزایش آمار بی‌خوابی در بین نوجوانان و جوانان عنوان شده است.
عوارض جسمی استفاده طولانی‌مدت از موبایل:
۱. سندرم گردن پیامکی (Text Neck):
خم شدن طولانی‌مدت گردن به سمت پایین هنگام استفاده از تلفن باعث فشار بیش‌ازحد بر مهره‌های گردنی می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دردهای مزمن در گردن، شانه‌ها و حتی سردردهای مکرر منجر شود.
۲. آسیب به چشم‌ها:
تماشای صفحه نمایش کوچک با نور زیاد و از فاصله نزدیک، باعث خشکی چشم، تاری دید، سردرد و خستگی مفرط چشمی می‌شود. پدیده‌ای به نام «سندروم بینایی دیجیتال» (Digital Eye Strain) اکنون به‌طور رسمی در منابع علمی پذیرفته شده است.
۳. کاهش فعالیت بدنی و چاقی:
افرادی که ساعت‌های زیادی را با تلفن سپری می‌کنند، معمولاً تحرک کمتری دارند. این سبک زندگی کم‌تحرک، احتمال بروز چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
راهکارهای کاهش آسیب:
تعیین “ساعت بدون موبایل” در طول روز، به‌خصوص یک ساعت قبل از خواب
فعال‌سازی حالت شب یا فیلتر نور آبی روی گوشی
استفاده از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ برای سلامت چشم: هر ۲۰ دقیقه، ۲۰ ثانیه به نقطه‌ای در ۶ متری خیره شوید
حذف نوتیفیکیشن‌های غیرضروری و کاهش زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی
جایگزین کردن سرگرمی‌هایی مانند مطالعه، ورزش یا پیاده‌روی به‌جای استفاده بی‌هدف از گوشی
جمع‌بندی:
تلفن همراه بدون شک یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی عصر حاضر است، اما استفاده‌ی بیش‌ازاندازه از آن، می‌تواند آرام‌آرام سلامت جسم و روان ما را تحلیل ببرد. همان‌طور که تغذیه، خواب و ورزش نیاز به تعادل دارند، استفاده از تکنولوژی نیز باید هوشمندانه و محدود باشد. یادگیری مدیریت زمان دیجیتال، امروز یکی از ضرورت‌های زندگی سالم است.