اختصاصی کیاپرس : – به مناسبت هفته پوکی استخوان و روز جهانی پوکی استخوان، خبرنگار کیاپرس با دکتر عباس علیپور معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران مصاحبه‌ای انجام داد. در این مصاحبه، دکتر علیپور در مورد پوکی استخوان، عوامل خطر ابتلا، راه‌های پیشگیری و درمان و اقدامات دانشگاه علوم پزشکی مازندران در این زمینه توضیحاتی ارائه کرد.

کیاپرس: دکتر علیپور، لطفاً برای شروع، تعریفی از پوکی استخوان ارائه دهید.
پوکی استخوان (استئوپروز) بیماری است که منجر به کاهش توده استخوانی و تحلیل رفتن بافت استخوان می‌شود. این بیماری باعث می‌شود استخوان¬ها ضعیف شوند، به‌طوری‌که به‌راحتی می‌شکنند. شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان منجر به هزینه‌های اجتماعی- اقتصادی هنگفتی برای جامعه و دستگاه‌های بهداشتی می‌شود. علی‌رغم پیشرفت‌های پزشکی مؤثر برای کاهش شکستگی‌ها، اقلیتی از مردها و زنان تحت درمان قرار می‌گیرند.
کیاپرس : چه عواملی خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد؟

دکتر علیپور:
۱) افزایش سن (خطر ابتلا به پوکی استخوان با افزایش سن بیشتر می‌شود)
۲) شاخص توده بدنی کمتر از میزان مطلوب ( BMI کمتر از ۱۹)
۳) سابقه شکستگی لگن در والدین
۴) ابتلا به بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتویید، بیماری‌های دستگاه گوارش، اختلالات غدد تیرویید، دیابت، بیماری مزمن کلیوی و سرطان پستان و پروستات و …
۵) استفاده از برخی داروها
۶) مصرف الکل، دخانیات و …
۷) عدم تحرک یا کم‌تحرکی
کیاپرس : راه‌های پیشگیری از پوکی استخوان چیست؟
۱) به‌طور منظم ورزش کنید.
۲) استخوان‌ها و عضلات خود را درحرکت نگه‌دارید.
۳) رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی سالم برای استخوان مانند کلسیم، ویتامین D و پروتئین داشته باشید. هم¬چنین قرار گرفتن ایمن در معرض نور خورشید به شما کمک می‌کند ویتامین D کافی دریافت کنید.
۴) وزن بدن خود را متعادل نگه‌دارید.
۵) از استعمال دخانیات و نوشیدن الکل خودداری کنید.
۶) اگر در معرض خطر بالایی هستید، احتمالاً به داروها و تغییرات سبک زندگی برای کمک به محافظت از خود در برابر شکستگی نیاز خواهید داشت.
کیاپرس : تشخیص پوکی استخوان چگونه انجام می‌شود؟
برای تشخیص این بیماری از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود که شامل گرفتن شرح‌حال کامل، انجام معاینات فیزیکی، ارزیابی آزمایشگاهی، تست سنجش تراکم استخوان و گاه عکس‌های رادیولوژی است.
کیاپرس: درمان پوکی استخوان چیست؟
پزشک با توجه به وضعیت تست تراکم استخوان بیمار و در صورت نیاز استفاده از دارو را تجویز می‌کند و یا توصیه‌هایی برای اصلاح الگوی زندگی شما خواهد داشت.
نقش دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پیشگیری و درمان پوکی استخوان چیست؟
توانمندسازی پزشکان و گروه سلامت مراکز جامع خدمات سلامت برای تشخیص و درمان افراد در معرض خطر، آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی به آحاد جامعه از طریق استفاده از فضای مجازی و شبکه¬های اجتماعی، رسانه¬های جمعی، هماهنگی با سازمان آموزش‌وپرورش جهت آموزش کارکنان، دانش¬آموزان و اولیا دانش¬آموزان

کیاپرس : آیا آمار ابتلا به پوکی استخوان در استان مازندران افزایش‌یافته است؟
بنا بر آمار بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان، ۱ نفر از هر ۳ زن بالای ۵۰ سال و ۱ نفر از هر ۵ مرد در سراسر دنیا در طول زندگی خود شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان را تجربه خواهند کرد. در حال حاضر آمار دقیقی از موارد ابتلا و روند این بیماری در دسترس نیست اما با توجه به افزایش سالمندی در استان تخمین زده می‌شود ابتلا به پوکی استخوان روند افزایشی داشته باشد.
کیاپرس :چه گروه‌های سنی و جمعیتی در استان مازندران بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند؟
بیشترین میزان ابتلا در زنان بالای ۵۰ سال در جهان، کشور و مازندران است البته دلایل زیادی برای آن ذکرشده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به یائسگی اشاره کرد. در این دوران به علت کاهش هورمون استروژن از میزان تراکم استخوانی کاسته می‌شود. این بیماری علائم قابل‌توجهی ندارد لذا به بیماری خاموش شناخته می‌شود.
چه اقداماتی توسط دانشگاه علوم پزشکی مازندران برای افزایش آگاهی مردم از پوکی استخوان انجام‌شده است؟
با توجه به اهمیت آموزش و آگاهی همگانی در رابطه با این بیماری خاموش، دانشگاه علوم پزشکی مازندران هرساله در روز جهانی پوکی استخوان هم‌زمان با سراسر کشور اقداماتی را انجام می‌دهد، این فعالیت‌ها شامل آموزش‌های عمومی به عموم جامعه و آموزش‌های چهره به چهره در رابطه با پوکی استخوان، کنفرانس‌های خبری و کمپین رسانه‌های اجتماعی علیه پوکی استخوان و … است. درواقع بزرگداشت روز جهانی استئوپروز فرصتی است تا آگاهی عمومی در رابطه با پوکی استخوان افزایش بیابد و تمامی منابع در این زمینه به کار گرفته شود.
میزان شیوع پوکی استخوان در استان مازندران چقدر است؟
آمار دقیقی در این رابطه موجود نیست.
کیاپرس : چه اقداماتی برای پیشگیری و کنترل پوکی استخوان در استان مازندران انجام‌شده است؟
۱) اعلام آمادگی برای اجرای پایلوت غربالگری پوکی استخوان از طرف این معاونت
۲) راه‌اندازی درمانگاه FLS برای پیشگیری از شکستگی‌ها ثانویه در بیمارستان امام خمینی ساری
۳) توزیع ویتامین D در مراکز خدمات جامع سلامت جهت ارائه به سالمندان
۴) توزیع ویتامین D در مدارس دخترانه و پسرانه مقطع دبیرستان
۵) اجرای طرح مصرف ویتامین D اول هرماه در ادارات استان مازندران
۶) ارائه مشاوره تغذیه به موارد ارجاعی پزشکان خانواده در مراکز خدمات جامع سلامت
آیا برنامه‌ای برای افزایش آگاهی عمومی در مورد پوکی استخوان در استان مازندران وجود دارد؟
۱) حساس سازی و آموزش عموم مردم از طریق تبلیغات شهری، نصب بنر و پوستر
۲) استفاده از رسانه‌ها نظیر صداوسیمای استانی و انجام مصاحبه‌های خبری و آموزشی
۳) استفاده از ظرفیت ادارات، سازمان‌ها و مشاغل جهت آموزش کارکنان آن‌ها، آموزش در مدارس
۴) آموزش‌های عمومی از طریق سفیران سلامت و رابطین محله و کانون‌های سلامت شهرداری‌ها و مساجد و …
۵) استفاده از ظرفیت فضاهای مجازی
۶) معرفی سایت‌های اطلاع‌رسانی جهت مراجعه عموم در فضای مجازی: سایت کمپین روز جهانی پوکی استخوان https://osteoday.ir/
کیاپرس : چه توصیه‌ای برای مردم استان مازندران در مورد پیشگیری و کنترل پوکی استخوان‌دارید؟
پیشگیری از بروز شکستگی از اهمیت بالایی برخوردار است. کیفیت زندگی که شامل داشتن تغذیه مناسب، فعالیت فیزیکی کافی و تماس با نور آفتاب کافی است در این راستا حائز اهمیت است. اصولاً تغذیه به‌عنوان یک فاکتور مؤثر در بسیاری از بیماری‌ها ازجمله پوکی استخوان موردتوجه است. رژیم غذایی دارای کلسیم و ویتامین دی کافی برای پیشگیری از این بیماری موردنیاز است. مواد لبنی ازجمله مواد غذایی غنی از کلسیم است که می‌بایست در رژیم روزانه افراد قرار بگیرد؛ و ازآنجایی‌که حضور ویتامین دی به همراه کلسیم برای سلامت استخوان‌ها موردنیاز است لذا می‌بایست ویتامین دی کافی نیز در بدن وجود داشته باشد. نور آفتاب به‌عنوان یک منبع مهم برای جذب کافی ویتامین دی شناخته‌شده است. لازم به ذکر است که تماس با نور آفتاب به‌طور مستقیم و نه مثلاً از پشت پنجره برای ساخت این ویتامین موردنیاز است. لذا می‌بایست تماس مستقیم با نور آفتاب با میزان ۳۰ دقیقه در روز در برنامه روزانه فرد قرار گیرد.
از دیگر مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از استئوپروز، انجام فعالیت فیزیکی به‌صورت منظم است. پیاده‌روی به‌عنوان یک ورزش مؤثر (حداقل ۳۰ دقیقه در روز) بر تراکم استخوان بسیار توصیه‌شده است.
برای آگاهی از وضعیت عوامل خطر پوکی استخوان می¬توانید با مراجعه با آدرس https://osteoday.ir/risk_check/ و تکمیل پرسشنامه مربوطه ریسک فاکتورهای خود را بشناسید و در رابطه با آن از پزشک متخصص کمک بگیرید. با تشخیص به‌موقع این بیماری قبل از شکستگی و درمان زودهنگام و مدیریت درمان بیماران می‌توان از پوکی استخوان و عوارض ناشی از آن جلوگیری کرد. اگر در معـرض خطر ابتلا به پوکی اسـتخوان یا شکسـتگی هسـتید حتماً با پزشـک خـود در مورد وضعیت اسـتخوان و راهکارهای کاهـش خطـر پوکـی اسـتخوان و شکسـتگی مشـورت کنیـد. ممکـن اسـت پزشـک بـرای شـما بررسی‌های بیشـتر و سـنجش تراکـم اسـتخوان را پیشـنهاد دهد.
کیاپرس :  آیا استان مازندران دارای برنامه‌ای برای غربالگری پوکی استخوان در میان افراد در معرض خطر است؟
مرکز بهداشت استان مازندران با توجه به رسالت و تعهدی که در قبال سلامت جامعه دارد به‌صورت داوطلبانه درخواست اجرای آزمایشی غربالگری استئوپروز را به اداره اسکلتی عضلانی اداره کل بیماری¬های غیر واگیر داده و در حال فراهم نمودن مراحل اجرایی این برنامه است.
کیاپرس :آیا استان مازندران دارای برنامه‌ای برای آموزش و توانمندسازی کادر پزشکی و درمانی درزمینهٔ تشخیص و درمان پوکی استخوان است؟
با توجه به اجرای طرح پزشک خانواده در استان و اهمیت توانمندسازی ارائه‌دهندگان خدمت در رابطه با این بیماری، موارد زیر در دستور کار معاونت بهداشتی دانشگاه است:
 هماهنگی با اداره کنترل بیماری‌های اسکلتی عضلانی وزارت بهداشت و معرفی پزشکان منتخب شهرستان‌های تحت تابعه جهت شرکت در دوره‌های « اصول درمان استئوپروز » باهدف ارائه اصول سلامت استخوان، پیشگیری، تشخیص، درمان و پیگیری بیماری استئوپروز ( تاکنون ۷ دوره از این آموزش‌ها در کشور برگزار گردیده و درمجموع ۶۵ نفر از پزشکان شهرستان‌های دانشگاه علوم پزشکی مازندران موفق به اخذ گواهی مربوط شده¬اند. هم¬چنین در نظر است این آموزش‌ها به پزشکان خانواده گسترش یابد.
کیاپرس :آیا استان مازندران دارای برنامه‌ای برای حمایت از بیماران مبتلابه پوکی استخوان است؟
خیر مربوط به بیمه و NGO ها است.

برچسب ها:

• پوکی استخوان
• سلامت استخوان
• پیشگیری از پوکی استخوان
• درمان پوکی استخوان
• استان مازندران
• دانشگاه علوم پزشکی مازندران
• عوامل خطر پوکی استخوان
• علائم پوکی استخوان
• تشخیص پوکی استخوان
• درمان‌های دارویی پوکی استخوان
• اقدامات دانشگاه علوم پزشکی مازندران در زمینه پیشگیری و کنترل پوکی استخوان
• زنان
• سالمندان
• پزشکان