ضررنداشتن اهدای پلاسما برای بهبودیافتگان کرونا

کیا پرس : مدیر عامل سازمان انتقال خون کشور،با تاکید براینکه ما بهبودیافتگان کرونا را به اهدای پلاسما تشویق می کنیم،گفت:« اهدای پلاسما هیچ مشکلی برای سلامت بهبودیافتگان کرونا بوجود نمی آورد. ما برای حفظ سلامت بیمارانمان گفتیم ۲۸ روز بعد از بهبودی از کرونا پلاسما اهدا کنند.»

به گزارش کیا پرس  پیمان عشقی، مدیر عامل سازمان انتقال خون کشور، در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس، در پاسخ به سوال خبرنگار کیا پرسدرباره اینکه آیا اهدای پلاسما از بهبود یافتگان کرونا برای سلامت آنها ضرری ندارد، با تاکید براینکه ما بهبودیافتگان کرونا را به اهدای پلاسما تشویق می کنیم، گفت:«ما سخت گیرانه ترین استانداردها را برای اهدی پلاسما در نظر گرفتیم یعنی ۲۸ روز بعد از بهبودی بیمار مبتلا به کرونا از وی پلاسما دریافت می کنیم. یک نهاد فعالی در امریکا تشکیل شده است که دعوت کردند از بیمارانی که ۱۴ روز از بهبودی آنها گذشته است پلاسما اهدا کنند و اگر آنها کرونای آنها منفی باشد از آنها پلاسما دریافت می کنند ولی ما برای حفظ سلامت بیمارانمان گفتیم ۲۸ روز بعد از بهبودی از کرونا پلاسما اهدا کنند.»

وی تاکید کرد:« اهدای پلاسما هیچ مشکلی برای سلامت بهبودیافتگان کرونا بوجود نمی آورد و این یک کار روتین در دنیا است. ما مجرب ترین کشور منطقه هستیم و تاسیساتمان برای پوشش این قضیه کافی است.اهدای پلاسما هیچ خطر ویژه ای برای بهبودیافتگان کرونا ندارد. ۵۰۰ سی سی پلاسمای آنها دریافت می شود البته قبل و بعد از اهدای پلاسما باید مایعات بخورند.»

وی در پاسخ به اینکه آیا بخش خصوصی هم وارد درمان بیماران کرونایی با پلاسما شده است، گفت:« تمام بیماران کرونا مثل بقیه بیماران سطح کشور از همه گروه های خونی هستند و مقالات منتشر شده درباره اینکه برخی گروه های خونی بیشتر به کرونا مبتلا می شوند انقدر اعتبار علمی ندارند. بخش خصوصی در یک کارآزمایی بالینی و یک پروژه تحقیقاتی همکاری هایی با سازمان انتقال خون داشته است ولی در فعالیت های ساختاری و حاکمیتی سازمان انتقال خون ، بخش خصوصی هیچ دخالتی ندارد.»

وی در ادامه گفت:« بخش خصوصی در یک کارآزمایی بالینی هم به سازمان انتقال خون ایران اعلام امادگی کرده است و همکاری هایی می کند ولی در پروژه ملی جمع آوری پلاسما فقط سازمان انتقال خون ایران درگیر است و این وظیفه سازمانی ما است و تنها متولی خون و فراورده های خونی مورد نیاز مراکز درمانی سازمان انتقال خون ایران است. ما در ۱۴ مرکز شروع به جمع آوری پلاسما کرده ایم و بخش خصوصی در آن نقشی ندارد اما در تولید دارو در آینده اگر بشود ممکن است بخش خصوصی به عنوان مشتری فعالیت هایی بکند.»

وی گفت:«درباره شاخص های اهدای خون، کمبود خون در کشور ما هم پیش امد البته ما کمبودهای بیشتری را حدس می زدیم. در دنیا بحران کرونا موجب کمبود خون شده است ولی در ایران این کمبود خون به حد بحران نرسیده است و ذخایر خونی در حد قابل قبولی است. با توجه به فرارسیدن ماه رمضان و شروع اعمال جراحی و بازگشت فعالیت روتین بیمارستان ها نیاز به ادامه همکاری مردم با سازمان انتقال خون برای اهدای خون و نجات جان هموطنانمان داریم.»

وی گفت:« در طی بحران کرونا در تمام دنیا درخواست خون کاهش پیدا کرده است ولی اهدای خون بیشتر کاهش پیدا کرده است. در دو هفته نوروز امسال میزان درخواست خون ما نسبت به نورز گذشته ۴ تا ۵ درصد کاهش پیدا کرده است درحالی که اهدای خون ما ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده بود ولی در برخی از کشورهای پیشرفته دنیا اهدای خون ۷۵ درصد کاهش یافته است و منجر به این شد که استانداردهای پذیرش اهدای خون را پایین اوردند ولی ما این کار را نکردیم. تقریبا ذخایر خونی کشور ثابت مانده است.»

دکتر عشقی افزود:« در حال حاضر میزان شاخص های اهدای خون و میزان ذخایر خون ما قابل قبول است. در تمام ایام کرونا بالای ۹۰ درصد درخواست خون ها را جواب دادیم که این درخواست ها از سوی بیماران تالاسمی ، شیمی درمانی ، سرطانی ،اعمال جراحی و بیماران دیالیزی و .. بوده است. ما نگرانیم که با افزایش درخواست خون دچار مشکل شویم. از هموطنان می خواهیم به اهدای خون ادامه دهند و ازهمکاران درخواست می کنم مدیریت مصرف خون بیمارستانی را رعایت کنند و اعمال جراحی را هوشمندانه مدیریت کنند.»

وی گفت:« براساس استانداردهایی که در بانک های معتبر جهان در خصوص کرونا مورد وفاق همه است سختگیرانه ترین استانداردها را برای اهدای پلاسما انتخاب کردیم. اگر کسی دو هفته از بهبود علایم بالینی اش گذشته باشد چه در بیمارستان بستری باشد یا در منزل قرنطینه باشد مشروط به اینکه تست وی منفی باشد بعد از دو هفته می تواند پلاسما اهدا کند.»

وی افزود:« استاندارد دنیا می گوید کسانی که ۲۸ روز از علایم بالینی شان گذشته باشد و بهبود پیدا کرده باشند اگر بستری بوده و مرخص شده یا اگر در خانه قرنطینه بوده و بهبود پیدا کرده است ما آخرین روزی که به یاد می اورد کاملا خوب شده را ملاک قرار می دهیم و ۲۸ روز بعد از آن بدون انجام تست می تواند پلاسما اهدا کند و ما از مبتلایان به کرونا می خواهیم خون اهدا نکنند بلکه پلاسمای خود را اهدا کنند.»

وی گفت:« افتخار سازمان انتقال خون ایران این است که اولا در قبال اهدای خون ما به اهداکنندگان مبلغی پرداخت نمی کنیم و اهدای خون کاملا رایگان است و در اختیار مراکز درمانی قرار می گیرد. ولی الان عمده خون های مصرفی و فرآورده های خونی، خون کامل نیست بلکه خون هایی است که بر روی آنها فرآوری انجام داده ایم این فرآورده ها یک تعرفه ای دارد و در قبال تحویل این فرآورده ها باید یک مبلغی به سازمان انتقال خون پرداخت شود. این مبلغ علاوه بر اینکه جبران منابع مالی مصرف شده را کند، مصرف خون بیمارستانی را هم مدیریت می کند.»

وی درباره کمبود خون در هفته های اول نوروز و مشکل بیماران خاص، گفت:« اینکه اعلام شد بیماران خاص خون ندارند یا در برخی استان ها کم به دستشان رسیده است من وهمکاران مان در سازمان انتقال خون سامانه پایش خون را داشتیم و هر روز این مسئله رصد می شد و تحویل درخواست خون ۱۰۰ درصد بوده و در برخی استان ها ۹۸ درصد بود. کاهش درخواست خون نه به خاطر کمبود خون بود بلکه به خاطر حفظ فاصله گذاری فیزیکی بود. در شرایط معمول تجمع بیماران در مراکز تالاسمی را داشتیم برای اینکه این تجمع در دوران شیوع کرونا کمتر شود مجبور به فاصله گذاری زمانی شدیم که باعث شد بیماران کمتر مراجعه کنند و این احساس در بیمار بوجود آمد که خون کم است که به ما می گویند دیرتر مراجعه کنید.»

وی گفت:« در اسفند ۹۸ نسبت به اسفند ۹۷ ،‌۳۵ درصد اهدای خون در ایران کاهش پیدا کرده است اما لازم به ذکر است که در برخی از کشورها در دوره شیوع کرونا اهدای خون ۷۵ درصد کاهش پیدا کرد. ۱۷ اسفند ماه ذخایر خون ما در کشور به ۴ روز رسید.ذخایر ۳ تا ۵ روز کمبود است و زیر ۳ روز بحران است اما فعالیت هایی که ما قبل از کرونا شروع کردیم جواب داد و شاخص ها افزایش پیدا کرد. الان ذخیره خون کشور ۶ روز است و بالای ۷ روز مازاد است و ما وضعیت خوبی داریم.»

وی درباره کسری بودجه سازمان انتقال خون گفت:« ما وقتی سازمان انتقال خون را تحویل گرفتیم ۴۰۰ میلیاردتومان کسری بودجه داشتیم که خوشبختانه با تلاش همکاران و همکاری نهادهای خارج از سازمان بخصوص سازمان برنامه و بودجه و مجلس و شورای نگهبان و نیز وزارت بهداشت این بدهی نصف شده است.»

وی درباره امکان اهدای خون در منزل گفت:« ما سامانه نوبت دهی اینترنتی را در این دوران به صورت ویژه و جدی رصد کردیم که همه ادارات کل استان های ما سامانه نوبت دهی اینترنتی شان فعال باشد. ما هرسال واحدهای سیار انتقال خون در ماه مبارک رمضان داشتیم و شب های قدر به هیات های مذهبی و محل های تجمع مذهبی می رفتیم اما امسال این تجمعات نیست .از شهرداری ها و هرکدم از نهادهای مربوطه می خواهیم کمک کنند که محل های استقرار واحد سیار انتقال خون را امسال هم داشته باشیم.»

وی در پاسخ به اینکه هر بیمار مبتلا به کرونا چه میزان پلاسما برای درمان نیاز دارد، گفت:« نیاز به پلاسما در مبتلایان به کرونا از بیماران بهبود یافته ۲۰۰ سی سی یک بار یا دو بار در روز است و طبق دستورالعمل های پزشکی است.»

وی گفت:« در سال دو میلیون نفر اهداکننده خون به مراکز انتقال خون مراجعه می کنند که از این میان از دو میلیون و صد هزار نفرشان خون می گیریم و از یک تعدادی به خاطر سلامت دهنده خون و یک تعدادی را هم به خاطر سلامت گیرنده خون از آنها خون گرفته نمی شود.»

وی در پاسخ به اینکه تکلیف پالایشگاه های خون خصوصی سازی شده به کجا رسید، گفت:«مسئله زمین کاملا حقوقی است. وزارت بهداشت نسبت به تقدم و تاخر انجام وظیفه شرکت پالایش و پژوهش پلاسما بر تصاحب این زمین اعتراض جدی کرد در یک دوره ای واگذاری صورت گرفته و مراحل قانونی خود را طی کرده و قراردادی هم نوشته شده و شرکت پالایش و پژوهش پلاسما به بخش خصوصی واگذار شد اما تعهدات خود را انجام نداد ولی طالب زمین است که بتواند تعهدات خود را ایفا کند که این منطقی نیست تا وقتی که تعهدات ، به مفهوم اینکه پالایشگاهی مستقر شود ، ساخته شود و تمام کارشناسان بگویند پالایشگاه در این زمین راه افتاده آن زمان باید در مورد تحویل زمین بحث کرد، در اولین جلسه ای هم که وارد این مقوله شدم گفتم وارد بنگاه معاملات ملکی نشده ام باید پالایشگاه و داروی مربوطه دیده شود و سپس تصمیم گیری شود که زمین به آنها تعلق پیدا می کند یا خیر.الان سند زمین پالایشگاه در اختیار دولت است و هنوز به بخش خصوصی واگذار نشده است.»

وی در پاسخ به اینکه استفاده از پلاسما چه جایگاهی برای درمان بیماران مبتلا به کرونا دارد، گفت:« استفاده از پلاسمای بیماران بهبودیافته در بیماران بدحال، یک سابقه علمی در دنیا دارد که برمی گردد به صد سال پیش و در دو دهه اخیر این روش برای درمان سارس و ابولا استفاده خوبی داشته است حتی سازمان بهداشت جهانی درباره ابولا در این زمینه توصیه کرده بود.پلاسمادرمانی کرونا مبنای کار چینی ها شد و بعد از آنها ما دومین کشور بودیم که با یک کارازمایی بالینی برای درمان کرونا از این روش استفاده کردیم.»

وی افزود:«تاکنون از ۴۰۰ بیمار بهبوید یافته کرونا پلاسما گرفته ایم که هنوز روی تعداد کافی بیمار برای کارآزمایی بالینی استفاده نشده است. این پلاسماها در فشار بحران کرونا برای بیماران مورد استفاده قرار گرفته است و از ساوه، گناباد، ایرانشهر، زاهدان، سبزوار سمنان، قائمشهراز ما پلاسما درخواست کردند که برای نجات جان مردم خیلی از این پلاسماها در این مسیر مصرف شد.ما دومین کشوری بودیم که وارد عرصه پلاسمادرمانی کرونا شدیم ولی دیروز دیدم در نیویورک هزار نفر پلاسما اهدا کردند. مردم ما هنوز برایشان جا نیفتاده که اهدای پلاسما چقدر مهم است.از همه افرادی که کرونا گرفتند و بهبود پیدا کردند می خواهیم به مراکز انتقال خون مراجعه کنند حتی هزینه رفت و امد انها را تقبل می کنیم تا اگر واجد شرایط اهدا از نظر سلامت خودشان باشند پلاسما را از انها دریافت کنیم.»

وی در پاسخ به اینکه هزینه پلاسمان درمانی بدون سوبسید چقدر است، گفت:« یکی از چیزهایی که در فضای مجازی منتشر شد این بود که پلاسما درمانی کرونا ، یک روش درمانی پرهزینه و سختی است. یک تیم اقتصاد درمان گذاشته ایم که محاسبه کنند هزینه تهیه و تامین و نگهداری پلاسما چقدر می شود این هفته قرار است در شورای پژوهشی طب انتقال خون این عدد را دقیق محاسبه و سپس اعلام کنیم. اگر تامین پلاسما برای کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اطراف ما سخت است برای ما تهیه پلاسما بیسار اسان است. اگر این روش ، روش پرهزینه ای بود اینقدر در دنیا رایج نمی شد. سازمان غذا و دارو آمریکا اجازه استفاده از این روش را داده است. چین، فرانسه، ایتالیا و انگلستان هم این کار را انجام داده‌اند.این روش درمانی هم کم هزینه است هم ساده و در دسترس است.»

وی گفت:«تعداد بیمارانی که برای کارآزمایی بالینی مد نظر هستند حداقل باید صدنفر که همه اطلاعات آنها ثبت شود باشند اما فرم هایی که به دست ما رسیده است ناقص است به همین دلیل نمی توانستیم در کارازمایی بالینی آنها را به کار ببریم.»